حمل و نقل یکی از بخش‌های تجارت بین‌الملل است که قوانین خاص خود را دارد. اتاق بازرگانی بین‌المللی به‌منظور منظم شدن معاملات تجاری و کاهش ریسک تجارت‌ها قوانینی را تعریف کرده که به موجب آن مالکیت کالاها در زمان حمل مشخص میشود. اینکوترمز ها یکی از اصطلاحات حمل و نقل هستند که کاربرد زیادی دارند. اینکوترمزها به تمامی مسائل، هزینه‌ها، خطرات و مدیریت تدارکات می‌پردازد. اینکوترمزهای مختلفی وجود دارد که یکی از آنها اینکوترمز CIP است. در این مطلب قصد داریم تا اطلاعات بیشتری از این اینکوترمز که یکی از اصطلاحات حمل و نقل است در اختیار شما قرار دهیم.
اینکوترمز CIP به چه معناست؟
اینکوترمز CIP از مجموعه اصطلاحات بین‌المللی تجاری است که اخیراً و در سال 2020، نسخه جدید آن به‌وسیله اتاق بازرگانی بین‌المللی منتشر شده است. در واقع ترم CIP هنگامی استفاده میشود که فروشنده وظیفه دارد کالا را در مکان مورد توافق به خریدار تحویل داده و هزینه حمل و نقل و همچنین بیمه را بپردازد. به محض اینکه کالا به خریدار تحویل داده شود، ریسک آسیب یا از بین رفتن کالا به خریدار انتقال می‌یابد. از مهم‌ترین قواعد اینکوترمز CIP آن است که فروشنده وظیفه دارد کالا را در هنگام حمل و نقل بیمه کرده و ارزش بیمه نیز باید حداقل 110% ارزش کالا باشد.
عملکرد اینکوترمز CIP به چه صورت است؟
معمولاً اینکوترمز CIP، در ارتباط با مقصد به کار برده خواهد شد. مثلاً CIP نیویورک به این معنی است که فروشنده باید هزینه حمل و نقل و بیمه را تا هنگامی که کالا در نیویورک به خریدار تحویل داده شود، بپردازد. قواعدی که در اینکوترمز CIP بیان میشود همانند اینکوترمز CPT در انواع حمل و نقل دریایی، هوایی، جاده‌ای، راه‌آهن، آبراه‌های داخلی و یا حمل و نقل ترکیبی قابل استفاده است.
به عنوان مثال، تصور کنید شرکت LG در کره جنوبی می‌خواهد یک کانتینر از تلویزیون‌های خود را برای شرکتی در ایالات متحده ارسال نماید. بر اساس مقررات CIP، شرکت LG مسئولیت دارد تا تمام هزینه‌های حمل و نقل را از کشور کره جنوبی به ایالات متحده پرداخت کرده و پوشش حداقلی بیمه را برای حمل و نقل کالا در نظر بگیرد. در زمانی که محموله به مکان مورد توافق طرفین در ایالات متحده رسیده و به خریدار تحویل داده میشود، تعهدات شرکت LG کامل شده و از آنجا به بعد، شرکت آمریکایی موظف است تا ریسک و مسئولیت حمل و نقل بار را به‌صورت کامل برعهده گیرد. چنانچه خریدار خواهان پوشش بیمه بالاتر از 110% است، باید با هزینه خودش، کالاها را با پوشش دلخواه بیمه نماید.
تعهدات فروشنده در اینکوترمز CIP
بر اساس قوانین قرارداد اینکوترمز CIP، وظایف فروشنده به شرح زیر خواهد بود:
- تهیه کالاها بر اساس قرارداد صورت گرفته
- قرارداد حمل و قرارداد بیمه
- تقسیم هزینه‌ها
- تحویل دادن کالا به حمل‌کننده آن
- دریافت مجوزها، اجازه‌نامه‌ها و نیز انجام تشریفات مورد نیاز
- انتقال ریسک از فروشنده به خریدار کالا
- بررسى، بسته‌بندی کالا و علامت‌گذاری آن
- اطلاع دادن به خریدار کالا
- تهیه مدرک تحویل، اسناد حمل و نقل و يا پیام الكترونيكى معادل آن
تعهدات خریدار در اینکوترمز CIP
مطابق با قوانین اینکوترمز CIP، خریدار موظف است موارد زیر را رعایت نماید:
- پرداخت نمودن قیمت کالا
- دریافت مجوز، اجازه‌نامه و نیز انجام تشریفات گمرکی مورد نیاز برای ورود کالا
- تقسیم نمودن هزینه‌ها
- تحویل کالا از حمل‌کننده آن در مکان مشخص شده در قرارداد
- قبول مدرک تحویل، اسناد حمل و نقل و يا پیام الكترونيكى معادل آن از فروشنده
- اطلاع دادن به فروشنده در صورتی مسئولیت خریدار در تعیین محل تحویل و تاریخ ارسال محموله
- پرداخت هزینه بازرسی کالا قبل از تحویل آن (البته به غیر از زمانی كه این بازرسى، زیر نظر مقامات كشور صادرکننده انجام شود.)
- قبول کردن صدمات و آسیب‌های احتمالی کالا، بعد از تحویل گرفتن کالا از حمل‌کننده آن
الزامات خریدار و فروشنده در اینکوترمز CIP
در فرآیند تجارت بین‌المللی، هر یک از ترم‌های حمل و نقل اینکوترمز، برخی الزامات معین را برای فروشنده و خریدار به همراه دارد. با وجود این الزامات، طرفین قرارداد موظف می‌شوند تا در راستای واردات و صادرات محموله‌های تجاری از کشور مبدأ به کشور مقصد وظایفی را بر عهده گیرند. از جمله الزامات هر یک از طرفین قرارداد مطابق با قوانین اینکوترمز CIP، باید به موارد زیر اشاره کرد.
اسناد و مدارک مربوط به کالا
بر اساس ترم حمل CIP در زمینه صادرات محصولات تجاری، فروشنده موظف است صورت‌حساب و فاکتور فروش محصولات را مطابق با توافق انجام شده در زمان تنظیم قرارداد در مورد قیمت، تنظیم نموده و به خریدار تحویل دهد. همچنین طبق توافقات انجام شده و شرایط معامله، فروشنده وظیفه دارد اسناد معامله را به‌صورت اوراق الکترونیکی یا به شکل کاغذی به خریدار تحویل دهد.
همچنین بر اساس حمل اینکوترمز CIP ، در راستای خرید و واردات محصولات تجاری، خریدار باید هزینه و بهای محموله تجاری مورد نظر را مطابق با توافقات انجام شده با فروشنده به وی بپردازد. لازم است خریدار اوراق مرتبط با محموله تجاری را مطابق با توافقات صورت گرفته از فروشنده تحویل بگیرد.
نحوه انتقال ریسک
نحوه انتقال ریسک در هر یک از ترم‌های حمل اینکوترمز با سایر قواعد و مقررات این مجموعه کاملاً فرق دارد. در حمل اینکوترمز CIP ، شیوه انتقال ریسک برای فروشنده زمانی خواهد بود که او محموله تجاری را بر اساس روشی که مسئول جابه‌جایی کالای تجاری راحت باشد، به مسئول حمل و نقل تحویل دهد. در این قانون، مسئولیت تنظیم نمودن قرارداد حمل و نقل به جهت جابه‌جایی محموله تجاری، بر عهده فروشنده خواهد بود.
از سویی دیگر، خریدار محموله، جهت تحویل گرفتن و انتقال ریسک محموله تجاری از فروشنده به خود، لازم است که در ابتدا محموله را از مرحله بازرسی بار رد نموده و سپس گواهی بازرسی کالا را اخذ نماید. پس از آن می‌تواند ریسک این محموله را با دریافت محموله تجاری از مسئول حمل و نقل، بر عهده گیرد. لازم به ذکر است که این انتقال ریسک، در واقع در مکان مورد توافق طرفین معامله انجام خواهد گرفت.
تشریفات گمرکی واردات و صادرات
در یک معامله تجاری بین‌المللی، جهت ترخیص محموله تجاری واقع در گمرک کشور مبدأ و کشور مقصد، لازم است که ۲ نوع تشریفات گمرکی واردات و صادرات انجام پذیرد. در قواعد اینکوترمز CIP، فروشنده موظف خواهد بود که تمامی تشریفات گمرکی مرتبط با صادرات را در گمرک کشور مبدأ انجام دهد و سپس اقدام به ترخیص محموله تجاری صادراتی از گمرک نماید.
از جمله این تشریفات می‌توان به تهیه اسناد و مدارکی مانند انجام بازرسی محموله پیش از حمل آن، تهیه پروانه صادرات، اخذ گواهینامه ایمنی صادرات کالا، اعتبارسنجی رسمی و مواردی مانند آن اشاره نمود.
در قانون حمل و نقل ترم CIP، انجام کلیه امور مرتبط با تشریفات گمرکی واردات کالای تجاری، بر عهده خریدار خواهد بود. البته لازم به ذکر این نکته است که در صورت درخواست فروشنده، خریدار می‌تواند در مراحل مرتبط با تشریفات گمرکی صادرات و البته با ریسک و هزینه‌ای که بر عهده خود فروشنده باشد، به او کمک کند.
علاوه بر این در صورت ممکن فروشنده می‌تواند، با درخواست خود خریدار، در امور تشریفات گمرکی واردات به خریدار کمک نماید. البته باید گفت که ریسک و هزینه این امر در مراحل تشریفات گمرکی واردات، بر عهده خود خریدار خواهد بود.
بیمه کردن کالا
از آنجایی که بر اساس قوانین اینکوترمز CIP، فروشنده وظیفه پرداخت پوشش حداقلی بیمه کالا را دارد، اگر خریدار پوشش بیشتری را برای بیمه کالای خود بخواهد، باید خود او هزینه بیمه اضافی را پرداخت نموده و بیمه را برای محموله ترتیب دهد. همچنین خریدار می‌تواند از فروشنده درخواست نماید تا درصد بیمه بیشتری را برای محموله ارائه دهد. به‌صورت کلی باید گفت که فروشنده و خریدار، این امکان را دارند که با مذاکره و چانه‌زنی بر سر این موضوعات، به برخی توافقات برسند و فروشنده قسمتی از هزینه‌های این بیمه اضافی را نیز قبول کند.
بدون دیدگاه