قبض انبار گمرکی یکی از اسناد مهم برای کالاهایی است که در گمرک نگهداری می‌شود. وجود این سند به هنگام تحویل کالا از گمرک و ترخیص کالا الزامی بوده و از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین دلیل ما در این مطلب به بررسی بیشتر قبض انبار گمرکی خواهیم پرداخت و درمورد روش صدور آن و تفاوت قبض انبار گمرکی با حواله انبار سخت خواهیم گفت.
قبض انبار گمرکی چیست؟
قبض انبار گمرک به یک سند مالی می‌گویند که سازمان گمرک آن را صادر کرده و نمایانگر این خواهد بود که کالای وارد شده به کشور، در انبار گمرک نگهداری می‌شود. در واقع این قبض به‌منظور اثبات وجود کالاها و موقتی بودن آن‌ها استفاده شده و به تاجر این اجازه را می‌دهد تا زمان انجام مراحل گمرکی لازم برای ترخیص، کالای خود را در انبار گمرک ذخیره کند. این سند به‌صورت دستی و الکترونیکی صادر می‌شود.
در قبض انبار گمرک، اطلاعاتی نظیر نام تاجر، تاریخ دریافت کالا در انبار گمرکی، شماره قبض، تعداد کالاها، شماره و سریال و… درج شده است. قبض انبار گمرکی، برای تاجران و دیگر افرادی که ارتباطی با واردات و ترخیص کالاها دارند، از اهمیت زیادی برخوردار است.
مشخصات مندرج در قبض انبار گمرکی
در این بخش به مهم‌ترین اطلاعاتی که در قبض انبار گمرک ثبت می‌شود، اشاره خواهیم کرد:
- محل انبار: از مهم‌ترین موضوعاتی درج شده در این سند گمرکی باید به محل ذخیره‌سازی کالاها اشاره نمود. در واقع ثبت مکان انبار از جمله مشخصات مشترکی محسوب می‌شود که لازم است در کلیه قبوض انبار رعایت گردد.
- تاریخ صدور رسید: درج این اطلاعات از لحاظ قانونی و برای پیگیری‌های آینده بسیار اهمیت دارد. چرا که در صورت بروز مشکلات قانونی، می‌تواند موجب آسان شدن انجام امور مربوطه شود. علاوه بر آن، ثبت تاریخ صدور رسید، برای حسابرسی دوره‌ای نیز مهم خواهد بود.
- نوع ذخیره‌سازی در انبار و هزینه‌های رسیدگی: از دیگر موارد مهم و قابل ذکر در قبض انبار گمرکی، نوع ذخیره‌سازی و نیز برآورد هزینه‌های کلی رسیدگی به کالا به شمار می‌رود.
- امضای انباردار: یکی از نکات مهمی که لازم است در ثبت اطلاعات قبض انبار گمرکی رعایت شود، امضای انباردار است. زیرا این امضای به شکل قانونی بوده و درصورتی‌که در امور انبار، مشکلی رخ دهد، مسئول را مشخص می‌کند. اگر این امضا بر روی قبض انبار وجود نداشته باشد، قبض فاقد اعتبار بوده و سندیت خاصی ندارد.
- موارد دیگر: از موارد دیگری که در قبض انبار گمرک ذکر می‌شود باید به شماره بارنامه، نوع کالا، مرز ورود کالا، شماره قبض، نوع بسته‌بندی، وزن هر کالا، شرکت حمل‌کننده، شماره ردیف در دفتر انبار و… اشاره کرد.
انواع روش‌های صدور قبض انبار
صدور قبوض انبار گمرکی از طریق روش‌های مختلف انجام می‌پذیرد. هر یک از این روش‌ها در زیر توضیح داده شده است:
- صدور قبض توسط کارکنان گمرک؛ در این روش کارکنان گمرک مسئولیت استفاده از سیستم‌های مدیریت موجودی و نیز صدور قبض انبار را بر عهده دارند. آنان با وارد کردن اطلاعات کالاهای دریافتی در انبار به سیستم، قبض‌های انبار را چاپ کرده و به واردکنندگان تحویل می‌دهند. اغلب این روش در گمرک‌هایی استفاده می‌شود که با حجم کالای وارداتی زیادی مواجه هستند.
- صدور قبض با سیستم‌های خودکار؛ در برخی سازمان‌های گمرکی، برای مدیریت موجودی و صدور قبض انبار گمرک از سیستم‌های خودکار کمک می‌گیرند. این سیستم‌ها از طریق برنامه‌های کامپیوتری و بارکدخوان‌ها، به ثبت و پردازش اطلاعات کالاهای دریافتی پرداخته و قبض‌های انبار را به طور خودکار چاپ می‌نمایند. این روش علاوه بر کاهش خطای انسانی، سرعت و دقت بیشتری را در صدور قبض‌ها به همراه دارد.
- صدور قبض انبار با سامانه‌های الکترونیکی؛ امروزه با پیشرفت فناوری، برخی سازمان‌های گمرکی از سامانه‌های الکترونیکی جهت صدور قبض انبار استفاده می‌نمایند. به صورتی که تاجران می‌توانند اطلاعات کالاهای دریافتی از طریق پنل کاربری خود را در سامانه وارد نموده و قبض انبار را به شکل الکترونیکی دریافت کنند. این راه نسبت به موارد دیگر سریع‌تر و ساده‌تر بوده و به حضور فیزیکی در گمرک جهت دریافت قبض نیازی ندارد.
انواع قبض انبار گمرکی
قبض‌های انبار گمرکی دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که در ادامه این بخش با هر کدام از آن‌ها آشنا می‌شویم.
- قبض انبار اولیه: قبض انبار اولیه در زمانی صادر می‌گردد که کالا به انبار گمرک یا انبارهای خصوصی وارد می‌شود. با صدور این قبض، انباردار باید مشخصات کالا را در اسناد حمل و نقل و خرید وارد نماید.
- قبض انبار تفکیکی: هنگامی که کالا بر اساس برخی دلایل نامشخص، اجازه ترخیص ندارد، قبض انبار تفکیکی صادر می‌شود. علاوه بر این چنانچه کالا توسط یک وسیله که به خریداران گوناگون تعلق دارد، حمل شده باشد که به آن گروپاژی می‌گویند، این نوع قبض انبار صادر می‌گردد.
- قبض انبار قابل معامله: این نوع قبض انبار گمرک، بر خلاف قبض انبار تفکیکی و اولیه که غیر قابل معامله هستند، در صورت رعایت قوانین مربوطه قابل معامله خواهد بود و می‌توان آن را واگذار نمود.
تفاوت قبض انبار با حواله انبار
قبض انبار گمرکی، نوعی سند مالی است که به وسیله گمرک صادر شده و نشان‌دهنده نگهداری کالاهایی در گمرک است که در انتظار ترخیص و تحویل به تاجران هستند. قبض انبار گمرک بیشتر به‌منظور مراحل گمرکی واردات استفاده شده و به تاجران اجازه دریافت اطلاعاتی در مورد وجود کالاهایشان در گمرک را می‌دهد. این در حالی است که حواله انبار به عنوان سندی داخلی در سیستم مدیریت موجودی یک شرکت استفاده می‌گردد.
در واقع حواله انبار، انتقال کالاها از مکانی به مکان دیگر در درون سازمان را نشان می‌دهد، مانند انتقال کالا از انبار اصلی به انبار فروش. در حواله انبار اطلاعاتی نظیر مکان مبدأ و مقصد، تعداد و نوع کالا، تاریخ انتقال و دیگر موارد مرتبط با انتقال کالاها بوده و این سند برای مدیریت داخلی سازمان و نیز کنترل موجودی کاربرد دارد.
انواع قوانین قبض انبار گمرکی
قبض انبار گمرک هر کشور، مطابق با قوانین و مقررات گمرکی آن کشور بوده و این مقررات در کشورهای مختلف با هم فرق دارد. البته در اکثر موارد این قوانین شامل موارد زیر خواهد بود.
الزامات ثبت و اسناد
در مواردی ممکن است که قوانین مربوط به الزام‌کننده ثبت و ارائه مدارک و اسناد مرتبط به کالاها باشد. این موارد شامل فاکتورهای تجاری، بارنامه، گواهی‌های منشأ و دیگر مدارک واردات و ترخیص کالاها خواهد بود.
قوانین انتقال و نگهداری
گاهی اوقات قوانین، مشخص‌کننده نحوه انتقال و همچنین نگهداری کالاها در انبار گمرک است. از این موارد باید به بسته‌بندی، محدودیت فضایی، برچسب‌گذاری و روش‌های حفاظت از کالا اشاره نمود.
مقررات امانت و حسابداری
در مواردی قوانین، تعیین‌کننده حقوق و وظایف مسئولان و انبارداران گمرکی جهت مراقبت، نگهداری و ثبت کالاها خواهد بود. از این نوع قوانین می‌توان تشریفات امانت‌داری، رصد کالاها و برقراری نظام حسابداری دقیق را نام برد.
قوانین ترخیص
گاهی قوانین، مراحل، شرایط و اقدامات لازم جهت ترخیص کالاها از انبار گمرک را مشخص می‌کنند. این موارد شامل تعیین نرخ و مالیات ورودی، پرداخت هزینه‌های گمرکی و بررسی اسناد و مدارک است.
چگونه قبض انبار الکترونیکی دریافت کنیم؟
برای دریافت قبض انبار گمرک از راه الکترونیکی لازم است در ابتدا به سامانه EPL وارد شده و در قسمت حساب کاربری، وارد پروفایل شوید. سپس باید قبض انبار الکترونیکی را از بخش پرینت قبض انبار دریافت نمایید. البته در این بخش باید اطلاعاتی چون شماره بارنامه، نام گمرک و شناسه ملی شرکت حمل و نقل را ثبت کنید. ممکن است در دریافت قبض انبار الکترونیکی با مشکلاتی رو به رو شوید. این مشکلات و راه‌های رفع آن‌ها در زیر بیان شده است.
- از جمله این مشکلات، عدم ثبت فرد یا شرکت در سیستم است که برای رفع این مشکل باید به آی‌تی گمرک مراجعه نموده و اقدام به ثبت مشخصات فرد موردنظر نمایید.
- از دیگر مشکلات این فرآیند، خطای مرتبط با عدم دسترسی به چاپ انبار است. دقت کنید که قبل از پرینت قبض انبار، وکالت الکترونیکی را از صاحب ترخیصیه بگیرید
- مشکل دیگر نیز امکان عدم بارگذاری بارنامه است که کاربران با آن مواجه می‌شوند. در این صورت باید دوباره شماره بارنامه و کد شرکت را بررسی نموده و به بزرگ یا کوچکی حروف توجه داشته باشند.
بدون دیدگاه