موضوع ضمانت‌نامه ارزی به عنوان یکی از مهم‌ترین مسائل در حوزه فعالیت‌های تجاری شناخته شده است. این ضمانت‌نامه به عنوان یک ابزار مالی بسیار قوی برای تضمین پرداخت مبلغ مورد نیاز و طی شدن فرایند قرارداد بدون قصور کاربرد دارد. در این مطلب قصد داریم به بررسی و توضیح دقیق ضمانت‌نامه ارزی و انواع آن بپردازیم. با مطالعه این مطلب شما قادر خواهید بود تا درک عمیق‌تری از مفهوم و کاربردهای ضمانت‌نامه را در فعالیت‌های مالی و تجاری کسب کنید.
ضمانت‌نامه ارزی و بانکی
ضمانت‌نامه بانکی یک تعهد کتبی است که به‌صورت غیر قابل بازگشت به ذی‌نفع تعهد می‌دهد که باید مبلغی مشخص به ارز و یا ریال را پرداخت کند. این پرداخت بر اساس شرایط درج شده در ضمانت‌نامه صورت می‌گیرد. ضمانت‌نامه به منظور تضمین انجام تعهدات فروشنده و یا پیمانکار در قرارداد اصلی صادر می‌شود.
درصورتی که ضمانت خواه که یک فروشنده و یا پیمانکار است، از انجام تعهدات خود بر اساس قرارداد اصلی سرپیچی کند، ذی‌نفع می‌تواند با ارائه درخواست کتبی و مطابق شرایطی که در ضمانت‌نامه درج شده، از بانک مبلغ مشخص شده را درخواست کند. به‌صورت کلی می‌توان گفت که ضمانت‌نامه ارزی به عنوان یک ابزار مالی و قانونی برای حفظ منافع طرفین قرارداد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انواع ضمانت نامه ارزی
ضمانت‌نامه‌های ارزی از نظر موضوعی به دسته‌بندی‌های مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند. هر کدام از این دسته از ضمانت‌نامه‌ها در موقعیتی مورد استفاده قرار می‌گیرند و دارای ویژگی‌های خاص خودشان هستند. کسب آگاهی و شناخت در زمینه انواع ضمانت‌نامه‌ها از نظر موضوعی می‌تواند به شما کمک کند تا نمونه مناسب را برای به‌کارگیری در فرایندهای تجاری و مالی انتخاب کنید.
ضمانت نامه شركت در مناقصه
به‌صورت معمول در هنگام خرید کالاها، روند و مراحل انتخاب پیمانکاران باید بر اساس مناقصه و یا مزایده صورت بگیرد. در فرایندهای مناقصه پیشنهادکنندگان با ارائه ضمانت‌نامه و مشخصات فنی نشان می‌دهند که به‌صورت جدی قصد شرکت در فرایند را دارند.
افراد با استفاده از ضمانت‌نامه‌های ارزی تضمین می‌کنند که قصد خروج از فرایند را ندارند و در صورت برنده شدن، اقدام به امضای قرارداد مربوطه می‌کنند. در این فرایند معمولاً مراحلی همچون ارزیابی پیشنهادها، انتخاب برنده و امضای قرارداد طی می‌شود.
ضمانت نامه تعهدات
ضمانت‌نامه حسن انجام کار در واقع یک تضمین مالی است که توسط کارفرما ارائه می‌شود. درصورتی که پیمانکار تعهدات خود را به‌صورت مطلوب و به موقع اجرا نکند، کارفرما می‌تواند برای دریافت مبلغ اقدام نماید. مبلغ ضمانت‌نامه حسن انجام کار معمولاً به‌صورت درصدی از مبلغ قرارداد تعیین می‌شود. این درصد میزانی است که توسط طرفین تعیین شده و معمولاً از ۵ تا ۲۰ درصد است. با این حال ممکن است بر اساس شرایط خاص این درصد تغییر کند و به میزان بیشتری افزایش پیدا کند.
ضمانت‌نامه حسن انجام کار یک ابزار مالی است که به واردکننده و یا کارفرما اعتماد بیشتری برای اجرای صحیح به موقع تعهدات صادرکننده و یا پیمانکار می‌دهد. ضمانت‌نامه تعهدات یا حسن انجام کار همراه با قرارداد منعقد بین طرفین ارائه می‌شود و دارای شرایط و مقررات مربوط به فرایند کار در قرارداد اصلی است.
ضمانت نامه پیش‌پرداخت
در بسیاری از قراردادهای اصلی، واردکننده و یا کارفرما نیاز به پرداخت مبلغی از ارزش قرارداد به صادرکننده و یا پیمانکار دارد. این پیش‌پرداخت به‌صورت معمول به عنوان یک منبع مالی اولیه برای شروع اجرای قرارداد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به منظور اطمینان از بازگشت پیش‌پرداخت درصورتی‌که صادرکننده و یا پیمانکار تعهدات خود را ایفا نکند، واردکننده یا کارفرما می‌تواند اقدام به درخواست بازگشت وجه کند. مبلغ ضمانت‌نامه پیش‌پرداخت معمولاً برابر با مبلغ پیش‌پرداخت تعیین می‌شود و دارای شرایط و مقررات خاص است.
ضمانت نامه استرداد كسور وجه‌الضمان
ضمانت‌نامه استرداد به منظور پوشش مبلغی است که کارفرما از پرداخت‌های میانی به پیمانکار کسر و نگهداری می‌کند. در قراردادهای ساخت و پروژه معمولاً پرداخت‌ها به‌صورت میانی صورت می‌گیرند. این دسته از پرداخت‌ها در زمانی انجام می‌شود که بخشی از پروژه پایان رسیده و یا آزمایش‌هایی مربوط به فاز مربوطه تأیید شده است.
توافق بین کارفرما و پیمانکار معمولاً شامل آزادسازی مبالغ کسب شده واگذار شده به نفع پیمانکار می‌شود. ضمانت‌نامه استرداد به کارفرما اعتماد بیشتری در زمینه بازگشت مبلغ کسب شده می‌دهد. درصورتی‌که پیمانکار از تعهدات خود در اتمام پروژه عقب نماند، می‌تواند مبلغ را از طریق این ضمانت‌نامه مطالبه کند. جزئیات و شرایط ضمانت‌نامه استرداد کاملاً به طرفین قرارداد بستگی دارد.
ضمانت نامه گمركی
ضمانت‌نامه گمرکی به عنوان یک ابزار حمایتی مالی کاربرد دارد تا از عدم پرداخت حقوق و عوارض گمرک جلوگیری کند. طرفین قرارداد از این ضمانت‌نامه ارزی استفاده می‌کنند تا در صورت عدم رعایت شرایط و جزئیات قرارداد، اقدام به درخواست مبلغ و یا عوارض کنند. این ضمانت‌نامه برای استفاده در شرایط خاص همچون حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی و یا ورود تجهیزات خاص به‌صورت موقت کاربرد دارد.
ضمانت نامه تعهد پرداخت
ضمانت‌نامه تعهد پرداخت می‌تواند در رابطه با قراردادهای فروش، اجاره، ساخت، وام‌ها و سایر تعهدات مالی مورد استفاده قرار بگیرد. استفاده از این ضمانت‌نامه به منظور جایگزینی اعتبار اسناد به‌صورت چشمگیری رواج پیدا کرده است.
ضمانت‌نامه تعهد پرداخت یک ابزار مالی است که به طرفین قرارداد کمک می‌کند تا اطمینان حاصل کند که پرده‌های مورد نیاز انجام می‌شود. این ضمانت‌نامه به‌صورت معمول توسط بانک‌ها و یا مؤسسات مالی صادر می‌شود و شرایط و جزئیات آن به طرفین قرارداد بستگی دارد.
انواع ضمانت نامه از نظر نحوه صدور
ضمانت نامه‌های ارزی از نظر نحوه صدور به دو دسته تقسیم‌بندی می‌شوند که شامل ضمانت نامه مستقیم و ضمانت نامه غیرمستقیم می‌شوند. در ادامه به بررسی هر یک از این ضمانت‌نامه‌ها خواهیم پرداخت.
- ضمانت‌نامه مستقیم: در ضمانت‌نامه مستقیم، بانک پس از درخواست صدور ضمانت‌نامه از طرف ذی‌نفع اقدام به صدور ضمانت‌نامه می‌کند. در حال حاضر بانک‌های ایرانی اقدام به قبول و ابلاغ ضمانت‌نامه‌های مستقیم در زمینه اعتبارات اسناد و یا قراردادهای ارزی به شرط قبول تمامی مسئولیت‌ها می‌کنند. بانک‌های ایرانی در خارج از کشور نیز در صورت تمایل مشتریان به استفاده از ضمانت‌نامه‌های مستقیم اقدام به صدور آن می‌کنند.
- ضمانت‌نامه غیرمستقیم: در ضمانت‌نامه‌های غیرمستقیم، ذی‌نفع ترجیح می‌دهد که به واسطه یک بانک خاص یا بانکی در کشور خود اقدام به دریافت ضمانت‌نامه کند. در این حالت اگر بانک مورد نظر، درخواست صدور ضمانت‌نامه متقابل را پذیرش کند، اقدام به صدور ضمانت‌نامه می‌کند. در غیر این صورت ممکن است خود بانک به واسطه امتناع یا درخواست اصلاحاتی در متن، صدور آن را به بانک دیگری واگذار کند.
انواع ضمانت‌نامه بانكی از نقطه نظر فعالیت اقتصادی
ضمانت‌نامه‌های ارزی از نظر جنبه‌های فعالیت اقتصادی به دو بخش صادرات و واردات تقسیم‌بندی می‌شوند هر یک از این ضمانت‌نامه‌ها کاربرد مشخصی دارند و جهت تسهیل در تجارت مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه به بررسی هر یک از این ضمانت‌نامه‌ها و اهمیت آنها خواهیم پرداخت.
- ضمانت‌نامه‌های صادراتی: ضمانت‌نامه‌های صادراتی به دسته‌ای از ضمانت‌نامه‌ها گفته می‌شود که بنا به درخواست طرفین ایرانی به نفع طرفین خارجی و یا ایرانی حاضر در معاملات بین‌المللی صادر می‌شوند. این ضمانت‌نامه به چهار بخش کالاهای تولیدی، خدمات فنی و مهندسی، قراردادهای داخلی و صدور سایر ضمانت‌نامه ارزی تقسیم‌بندی می‌شود.
- ضمانت‌نامه‌های وارداتی: دسته‌ای از ضمانت‌نامه‌ها که بنا به درخواست مشتریان خارجی و یا در مقابل ضمانت‌نامه‌های متقابل کارگزاران خارجی به نفع طرفین ایرانی صادر می‌شوند، ضمانت‌نامه‌های وارداتی هستند. صدور ضمانت‌نامه‌های وارداتی بر اساس قرارداد متقابل طرفین داخلی و خارجی و پس از اخذ مجوز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی صورت می‌گیرد.
مدارک مورد نیاز برای صدور ضمانت‌نامه ارزی
برای صدور ضمانت‌نامه‌های ارزی به مدارک مختلفی نیاز است که ما در زیر لیستی از آنها تهیه کرده‌ایم:
- کد اقتصادی شرکت
- اساسنامه شرکت
- اعلام شماره‌حساب سپرده قرض‌الحسنه جاری سیبا و شماره حساب ارزی
- آخرین صورت جلسه ارزیابی وسایل پیشنهادی شرکت
- کلیه صفحات شناسنامه اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت
- کپی کارت ملی اعضای هیئت مدیره
- اظهارنامه مالیاتی مربوط به سه سال دوره مالی گذشته شرکت
- صورت‌حساب‌های مالی حسابرسی شده سه سال اخیر
- یک قطعه عکس از هر عضو هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت
- لیست اسامی سهام‌داران عمده شرکت و تعداد و درصد سهام متعلق به هر یک از افراد
دریافت ضمانت‌نامه ارزی
برای دریافت ضمانت‌نامه ارزی باید اقدام به درخواست صدور از بانک مربوطه با ارائه مدارک و وثیقه‌های لازم کنید. بانک ممکن است از شما بخواهد فرم درخواست صدور را تکمیل و اطلاعات لازم در زمینه شرکت را ارائه کنید.
برای صدور این ضمانت‌نامه باید قرارداد و پیش فاکتور مربوط به معامله و پروژه مورد نظر را به بانک ارائه کنید تا این دسته از مستندات توسط بانک بررسی و شرایط معامله فراهم شود. انواع مدارک تجاری و هویتی باید به بانک تحویل داده شده تا از اطلاعات آن برای تأیید هویت شما استفاده گردد.
اعتبار ضمانت‌نامه ارزی
اعتبار ضمانت‌نامه‌های ارزی به مدت زمانی اشاره می‌کند که ضمانت‌نامه بانکی در نظر گرفته شده برای تحقق و اجرای معامله ارزی قابل استفاده است. این اعتبار به طور معمول تا تاریخ تحویل نهایی کالا به خریدار مشخص می‌شود.
در برخی از موارد ممکن است فروشنده بخواهد اعتبار ضمانت‌نامه را تمدید کند، در این موقعیت وابسته به شرایط قرارداد و توافقات میان طرفین، تمدید اعتبار ضمانت‌نامه ممکن است و بر عهده فروشنده قرار می‌گیرد. لازم به ذکر است که این موضوع نیز باید در قرارداد و یا شرایط ضمانت‌نامه به‌صورت واضح ذکر شود و طرفین صورت بگیرد.
بدون دیدگاه