تشریفات گمرکی چیست؟ به تمامی عملیاتی که طبق قوانین گمرکی و آئین‌نامه‌های اجرایی کشور و به‌منظور ترخیص کالا صورت می‌گیرد تشریفات گمرکی می‌گویند. این عملیات با توجه به نوع محموله بار به دو روش تشریفات گمرکی مسافری و تجاری تقسیم می‌شود. مراحل تشریفات گمرکی مسافری به مدرک خاصی نیاز ندارد و تنها با داشتن بلیت و گذرنامۀ مسافر انجام‌پذیر است.
اما در مقابل تشریفات گمرکی تجاری علاوه بر داشتن قوانین پیچیده‌تر، به اسناد و مدارک بیشتری نیز نیاز دارد. تنظیم اظهارنامه و تسلیم آن به گمرک یکی از مهم‌ترین مدارک و مراحل این عملیات است. در ادامه با تشریح مراحل تشریفات گمرکی، مدارکی که نیاز است را نیز بررسی می‌کنیم. در نهایت شما را با برخی از واژه‌های تخصصی در این امر آشنا کرده و راهکارهایی را برای انجام سریع‌تر و بهتر ترخیص کالا ارائه می‌دهیم.
مراحل تشریفات گمرکی چیست؟
همانطور که گفتیم تشریفات گمرکی با هدف ترخیص کالا انجام می‌شود و نیازمند یک‌سری مجوزها و اسناد است. بنابراین به‌منظور جلوگیری از ابطال زمان و پرداخت هزینه‌های بیشتر بهتر است با دانش کافی از تمامی مدارک و مراحل تشریفات گمرکی برای ترخیص کالا اقدام کنید. بهره‌مندی از راهنمایی‌های مشاور بازرگانی متخصص در این زمینه می‌تواند کمک شایانی به شما در پیشبرد روند تشریفات گمرکی داشته باشد. شرکت بازرگانی آستریا با داشتن کارشناسانی باتجربه و حرفه‌ای آمادگی هرگونه خدمت‌رسانی به شما را دارد.
در هر صورت برای اطلاع از این‌که مراحل تشریفات گمرکی چیست و ترخیص کالا به چه مدارکی نیاز دارد؟ با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.
یک) تنظیم اظهارنامه و تسلیم آن به گمرک
اولین و مهم‌ترین مرحله تشریفات گمرکی ثبت اظهارنامه در سامانه EPL است. در واقع ضروری است که مالک کالا یا نمایندۀ قانونی وی اظهارنامه گمرکی را تنظیم کرده و به بخش تطبیق اسناد گمرک ارائه دهد. برای ثبت این سند به مدارکی نیاز است که عبارتند از:
- کپی کارت بازرگانی
- کارت بازرگانی مجوزی است که برای تجارت بین‌المللی به متقاضی داده می‌شود.
- قبض انبار
- سندی که تعداد، وزن و محل انبار در آن درج شده است.
- بارنامه
در این سند مشخصات کامل کالا، فروشنده، خریدار، هزینه‌ها (شامل: بیمه، کمیسیون، صافی و…)، تعداد و وزن کالا ثبت می‌شود. برای اطلاعات بیشتر مقالۀ «بارنامه چیست و چه اهمیتی در حمل و جابجایی کالا دارد؟» را بخوانید.
ترخیصیه
ترخیصیه سند تسویه حساب صاحب کالا با شرکت است.
گواهی مبدأ
در این گواهی کشور تولیدکنندۀ محصول مشخص می‌شود.
فاکتور یا Invoice
صورتحساب خرید کالا است که فروشنده آن را صادر می‌کند.
پیش فاکتور یا پروفرما
این سند شامل اطلاعاتی مانند نام و آدرس فروشنده، نام و آدرس خریدار، تعداد و وزن کالا، قیمت واحد و کل، شرایط پرداخت، زمان تحویل کالا و مدت زمان اعتبار پروفرما است. فروشنده این سند را تنظیم و صادر می‌کند.
پکینگ لیست یا Paching list
مشخصات کامل بسته‌بندی کالا از قبیل نام و نوع کالا، ابعاد بسته‌بندی، وزن و… را پکینگ‌لیست می‌گویند.
کاتالوگ و بروشور
این سند برای ارزیابی بیشتر و بهتر کالا تنظیم می‌شود.
دو) احراز هویت
در این مرحله دایره فنی گمرک اظهارنامه و اسناد را بررسی می‌کنند. سپس در صورت تأیید تطبیق، شمارۀ ثبت اظهارنامه که به آن کوتاژ نیز می‌گویند به صاحب کالا داده می‌شود.
در حالت کلی در این مرحله از تشریفات گمرکی فعالیت‌های زیر انجام می‌شود:
1- گمرک مالکیت اسناد خرید یا Invoice و بارنامه را احراز می‌کند.
2- صلاحیت صاحب کالا از لحاظ اعتبار کارت بازرگانی، نداشتن محرومیت قانونی برای دخل و تصرف به اموال خود، بدهی‌های شخص به گمرک و موانع قانونی برای تجرات و امور بازرگانی بررسی می‌شود.
3- مشخصات کالا از قبیل وزن، بسته‌بندی، کشور تولیدکننده، اسناد بانکی با دیگر اسناد تطبیق داده می‌شود.
سه) ارزیابی کالا در تشریفات گمرکی
در این مرحله کارشناس ارزیاب گمرک بستۀ کالا را در یکی از مسیرهای سبز، زرد و قرمز بررسی می‌کند. این کنترل شامل مشخصات ظاهری بسته‌بندی، تعداد، علامت‌ها و ابعاد می‌شود و در صورت تأیید، اظهارنامه به واحد صندوق و صدور پروانه فرستاده می‌شود.
معنی هر کدام از مسیرها در تشریفات گمرکی چیست؟
مسیر سبز: کالا به سرعت ارزیابی و کنترل شده و به‌راحتی ترخیص می‌شود.
مسیر زرد: اسناد و اطلاعات کالا، باتوجه به گواهی آزمایشگاه یا استاندارد بررسی می‌شود. در اغلب شرایط در این مسیر به کنترل فیزیکی نیازی نیست.
مسیر قرمز: کارشناس ارزیاب، اطلاعات و مشخصات کالا به‌طور کامل بررسی می‌کند.
چهار) بررسی تعرفه و دریافت مجوزهای لازم
در این مرحله از تشریفات گمرکی لازم است مجوزهایی مانند: استاندارد بهداشت، مالیات، قرنطینه، مخابرات، تجهیزات پزشکی، انرژی اتمی، وزرات راه و جهاد اخذ شود. همچنین بازرسان، تعرفه گمرکی و مجوزها را بررسی کرده و در صورتی که مشکل تطبیق نداشته باشند آن را تأیید می‌کنند.
پنج) تسویه حساب و ترخیص کالا
پس از انجام تمامی مراحل ذکر شده، شما باید اظهارنامه و فیش پرداختی را به واحد صندوق تحویل دهید. سپس پروانه گمرکی و مجوز ترخیص کالا صادر می‌شود. پرداخت هزینه‌های انبارداری از آخرین مراحل تشریفات گمرکی بوده که بعد از آن بیجک گمرکی را دریافت می‌کنید. با این سند شما می‌توانید برای حمل‌ونقل و ترخیص کالا از گمرک اقدام کنید.
مراحل پر کردن اظهارنامه گمرکی
برای تهیه اظهارنامه گمرکی، در ابتدا باید جزئیات مورد نیاز را در فرم مخصوص وارد کنید. اطلاعات مربوط به کالا، شرکت وارد‌کننده، قیمت و سایر جزئیات باید با دقت درج گردد.
با توجه به اطلاعیه صادر شده از سوی گمرک جمهوری اسلامی ایران، تنها اظهارنامه‌های گمرکی با اسناد ضمیمه که با فرمت‌های استاندارد بین‌المللی همخوانی دارند، قابل قبول هستند. اطلاعات مربوط به خصوصیات کالا باید با این فرمت‌ها هماهنگ شده باشد.
پس از تکمیل اظهارنامه در دو نسخه و امضا، همراه با سایر اسناد و مجوزها به گمرک ارائه می‌شود. ارزیاب مسئول بررسی فیزیکی اظهارنامه و بررسی تمام جزئیات ثبت‌شده در آن، اطلاعات را برای تعیین تعرفه گمرکی و کنترل کالا بازبینی می‌کند.
هر نوع کالا دارای تعرفه گمرکی خود است که شامل عوارض و مالیات‌های متفاوتی است که به‌منظور محافظت از کالاهای وارداتی یا به دلایل مالی دریافت می‌شود.
تعرفه گمرکی هر کالا در یک کاتالوگ به نام نمانکلاتور که شامل جزئیات حقوق و عوارض گمرکی و میزان مالیات است. این نمانکلاتور به‌عنوان یک سیستم استاندارد برای طبقه‌بندی و نام‌گذاری کالاها استفاده می‌شود.
پس از بررسی اظهارنامه توسط ارزیاب و اطمینان از تطابق مشخصات محموله با اظهارنامه، این اسناد به کارشناس سیستم ارزیابی تحویل داده می‌شود. کارشناس نیز پس از بررسی دقیق و امضاء، اظهارنامه را به رئیس سرویس ارزیابی ارسال می‌کند.
رئیس سرویس ارزیابی پس از بررسی نهایی و امضاء اظهارنامه، آن را به واحد صندوق و صدور پروانه ارسال می‌کند. صندوقدار مبلغ فیش پرداختی را با محاسبات سیستم مقایسه کرده و پروانه گمرکی را پس از تایید چاپ کرده و به‌طور خاص به صاحب کالا تحویل می‌دهد. از این لحظه به بعد، فرآیند ترخیص کالا به صورت کامل امکان‌پذیر می‌شود.
رئیس سرویس ارزیابی پس از بررسی نهایی و امضاء اظهارنامه، آن را به واحد صندوق و صدور پروانه ارسال می‌کند. صندوقدار مبلغ فیش پرداختی را با محاسبات سیستم مقایسه کرده و پروانه گمرکی را پس از تایید چاپ نموده و به‌طور خاص به صاحب کالا تحویل می‌دهد. از این لحظه به بعد، فرآیند ترخیص کالا به صورت کامل امکان‌پذیر می‌شود.
آشنایی با اصطلاحات مهم گمرکی
واژه‌های مهم تشریفات گمرکی چیست؟ همانطور که گفتیم باید قبل از اقدام برای ترخیص کالا دانش و تجربۀ کافی در این زمینه را داشته باشید. علاوه بر قوانین و عملیات، آشنایی با واژه‌های تخصصی نیز اهمیت زیادی دارد. در ادامه سه نمونه از مهم‌ترین اصطلاحات گمرکی را تشریح می‌کنیم.
الف) پته گمرکی چیست؟
پته گمرکی سندی است که برای ترخیص کالاهایی با ارزش کمتر از 1000 دلار استفاده می‌شود. به این سند پتۀ مسافرتی نیز می‌گویند و با وجود آن دیگر نیازی به کارت بازرگانی نیست.
ب) برگ سبز در تشریفات گمرکی چیست؟
برگ سبز سندی است که برای خروج و بارگیری کالا از گمرک لازم است. برای تهیه برگ سبز لازم است مدارکی مانند بارنامه، فاکتور و… ارائه شوند.
ج) مانیفست چیست؟
مانیفست فهرست کامل کالاهایی است که در وسیلۀ حمل‌ونقل وجود دارند. این سند باید بدون خط‌خوردگی و شامل اطلاعات دقیق کالا به‌ویژه تعداد و نوع بسته‌بندی باشد. از مانیفست برای اطمینان از کم یا زیاد نشدن محموله بار در طول مسیر استفاده می‌شود.
راه‌های تسریع انجام تشریفات گمرکی چیست؟
شاید به‌نظر می‌رسد ترخیص کالا ساده بوده و نیازمند ارائه یک‌سری اسناد و مدارک است. در صورتی که برای تکمیل اطلاعات و مدارک حساسیت و توجه ویژه‌ای نیاز است. در هر مرحله از انجام تشریفات گمرکی تطابق نداشتن مدارک با هم یا با محموله بار می‌تواند باعث تأخیر در روند ترخیص کالا شود. چه بسا این تأخیر بالا رفتن هزینه‌ها و حتی از بین رفتن قسمتی یا تمامی سرمایه را در پی داشته باشد.
پس برای آسان‌تر شدن تشریفات گمرکی می‌توان کارهای زیر را انجام داد:
- قرارداد با یک شرکت حمل‌ونقل یا شرکت بازرگانی مجرب و حرفه‌ای
- اطمنیان از صحت و بی‌نقص بودن اسناد و مدارک
- بسته‌بندی صحیح و اصولی کالا
خدمات آستریا برای تشریفات گمرکی
همانطورکه گفتیم یکی از مهم‌ترین راه‌های تسهیل امور گمرکی استفاده از خدمات شرکت‌های بازرگانی است. مجموعه آستریا با داشتن کادری مجرب و حرفه‌ای در این زمینه همراه شما بوده و در سریع‌ترین زمان و با کمترین هزینه کالای شما را از گمرک ترخیص می‌کند. برای مشاوره رایگان با کارشناسان آستریا می‌توانید از طریق راه‌های ارتباطی درج شده در سایت اقدام کنید. همچنین می‌توانید دیدگاه و سؤال خود را ثبت کرده و در اسرع وقت پاسخ را دریافت کنید.
بدون دیدگاه