ترخیص کالا

ترخیص کالا یکی از مراحل اساسی و مهم در واردات است. آگاهی از قوانین واردات، آشنایی با پیچ و خم‌های گمرکی و داشتن تجربه در زمینۀ ترخیص کالا از جمله مواردی است که در واردات سریع‌تر کالا به شما کمک می‌کند.در فرآیند ترخیص کالا موارد روبرو: مراحل اصلی ترخیص، مدارک مورد نیاز، هزینه‌های ترخیص، مدت زمان و مقررات گمرکی بسیار اهمیت بالایی دارد.

به چه فرایندی ترخیص می‌گویند؟

ترخیص کالا به مجموعه اقداماتی گفته می‌شود که برای آزاد کردن کالاهای وارداتی از گمرک انجام می‌شود. این کار معمولاً توسط صاحبان اصلی کالا یا نمایندگان قانونی آن‌ها انجام می‌شود.

این اقدامات شامل موارد زیر می‌شود:

• ارائه مدارک و اطلاعات مورد نیاز
• پرداخت هزینه‌ها
• انجام اقدامات لازم جهت انتقال کالا از گمرک
• رفع محدودیت‌ها و موانع قانونی

ترخیص کالا اهمیت زیادی در تجارت بین‌المللی دارد و نیازمند رعایت قوانین و مقررات مربوطه است.

تفاوت بین ترخیص کالا و واردات کالا

ترخیص کالا و واردات کالا دو مفهوم متفاوت هستند. واردات کالا شامل ثبت سفارش کالا، دریافت پیش‌فاکتور، تنظیم اظهارنامه گمرکی، پرداخت عوارض و حقوق گمرکی و… می‌شود. اما ترخیص کالا در واقع مراحل و اقداماتی است که برای خروج کالای وارد شده از گمرک انجام می‌شود.

سازمان‌های مرتبط با ترخیص کالا

به طور کلی پروسه ترخیص کالا از گمرکات کشور در گروی سه سازمان و وزارت‌خانه اصلی و چند سازمان فرعی است. برای طی کردن هر بخش از پروسۀ ترخیص باید سراغ یکی از این سازمان‌ها و وزارت‌خانه‌ها بروید.

سازمان‌ها و وزارت‌خانه‌های اصلی ترخیص کالا:

• وزارت صنعت معدن و تجارت (ثبت سفارش)
• وزارت اقتصاد (گمرکات کشور)
• بانک مرکزی جکهوری اسلامی ایران (تخصیص ارز و کد ساتا)

سازمان ها و ادارات فرعی ترخیص کالا:

• اداره کل استاندارد ( مختص کالاهایی که نیاز به مجوز استاندارد ایران دارند.)
• وزارت مخابرات و فناوری اطلاعات (مختص کالاهای مخابراتی و ارتباطی)
• وزارت بهداشت (مختص کالا های خوراکی، آرایشی، بهداشتی و دارویی)
• سازمان انرژی اتمی ( مختص ماشین آلات و ابزاری که در آن از لیزر استفاده شده باشد.)
• سازمان مالیت کل کشور

ترخیص‌کار چه کسی است؟

ترخیص‌کار فرد یا شرکتی است که مسئولیت ترخیص کالا را به عهده گرفته و مراحل آن را با وکالت از طرف صاحب کالا انجام می‌دهد. یک ترخیص‌کار حرفه‌ای باید با کلیه قوانین گمرکی، تعرفه‌ها و واحدهای گمرکی آشنایی داشته و اطلاعات خود را دائماً به‌روز نماید.

مسئولیت‌های ترخیص‌کار شامل اخذ تمامی مجوزهای مربوط به واردات کالا و ارائه تمامی فیش‌های پرداختی و هزینه‌های انجام‌شده در گمرک می‌شود.

در این مطلب قصد داریم در خصوص مراحل ترخیص کالا و وظیفه هر کدام از این سازمان‌ها و وزارت‌خانه‌ها به صحبت کنیم.

قبل از اینکه به سراغ بحث برویم، در نظر داشته باشید که واردات کالا برای اشخاص حقیقی و حقوقی صرفاً با داشتن کارت بازرگانی امکان‌پذیر است.

گمرک‌ها

ترخیص کالا از گمرک شهریار

گمرک شهریار به واسطه فاصله کمی که با مسیرهای زمینی، ریلی و فرودگاه اصلی کشور دارد مکانی مناسب باری ترخیص کالای شما به شمار می‌آید. این مکان شامل 16 هانگار، 13 انبار مسقف و 22 باب بارنداز است که محیطی عظیمی را برای انبارداری و ترخیص کالا داراست. سهم ترخیص و نگهداری کالاها در این گمرک مربوط به واردات از چین، دبی و ترکیه است. اگر درخواست ترخیص کالا از گمرک شهریار را دارید کافیست با مشاوران آستریا تماس حاصل نمایید تا شمارا در این امر یاری کنند.

ترخیص کالا از گمرک فرودگاه امام خمینی

گمرک فرودگاه امام خمینی یکی از گمرک‌های اصلی استان تهران است که برای ترخیص بارهای هوایی شما مناسب است. بیشترین حجم ترخیص در این فرودگاه متعلق به واردات از چین، واردات از دبی و واردات از اروپا است. سرعت ترخیص در این گمرک به علت استفاده از سیستم‌های مکانیزه و بارکدخوان‌های الکترونیکی بالا است. اگر با فرآیند ترخیص کالا از گمرک امام خمینی آشنایی ندارید کافی است از کارشناسان آستریا کمنک بگیرید.

ترخیص کالا از گمرک شهید رجایی بندرعباس

دسترسی به آب‌های آزاد در گمرک شهید رجایی بندرعباس، فضای پس کرانه ۴۸۰۰ هکتاری و فاصله ۲۳ کیلومتری از مرکز بندرعباس یکی از دلایلی است که بازرگانان را به تخلیه بار در این گمرک تشویق می‌کنند. بیشتر از ۹۰ درصد از بارگیری کالاهای کانتینری کشور در گمرک شهید رجایی بندرعباس صورت میگیرد. گمرک شهید رجایی گزینه‌ مناسبی برای تبادل‌ تجاری و واردات کالا از چین و دبی محسوب می شود. اگر با فرآیند ترخیص کالا از گمرک شهید رجایی بندرعباس آشنایی ندارید کافی است از کارشناسان آستریا کمک بگیرید.

ترخیص کالا از گمرک بوشهر

گمرک بوشهر در شهر بوشهر واقع شده است. این گمرک دارای انبارهای سرپوشیده مسافت 37 هزار مترمربع است. گمرک بوشهر سالانه حدود 3 میلیون تن گنجایش کالا را داراست. در این گمرک ترخیص بار به صورت 24 ساعته انجام میشود. به علت تخفیفات گمرکی، هزینه‌های انبارداری پایین و ترخیص کالا بیشتر بازارگانان این گمرک را انتخاب می کنند. اگر با فرآیند ترخیص کالا از گمرک بوشهر آشنایی ندارید کافی است از کارشناسان آستریا کمک بگیرید.

مدارک مورد نیاز برای ترخیص کالا

برای سرعت بخشیدن به روند ترخیص کالا تهیه و ارائه مدارک به‌صورت کامل الزامی است. این مدارک شامل موارد زیر می‌شود:

• اظهارنامه واردات (از طریق سامانه EPL)
• تصویر کارت بازرگانی
• قبض انبار: سندی است که نشان می‌دهد انباردار در تاریخی مشخص، کالاها را با مشخصات ذکر شده دریافت کرده است.
• بارنامه: شامل تعداد و توضیحات کالاها، تعداد کانتینرها، وزن ناخالص کالا و… است.
• ترخیصیه: در اصل دستور یا اجازه تحویل کالا است.
• گواهی مبدأ: این گواهی یک سند بین‌المللی است که توسط اتاق بازرگانی بین‌الملل ارائه شده و کشور محل تولید یا ساخت کالا را نشان می‌دهد.
• فاکتور خرید: فاکتور رسمی خرید کالاهای مربوطه است.
• اعلامیه تأمین ارز با نامه برات
• پروفرما یا پیش‌فاکتور: سندی است که شامل نام و آدرس فروشنده و خریدار، نوع، مقدار، تعداد کالا، قیمت واحد و قیمت کل کالا، شرایط پرداخت، زمان تحویل کالا، مدت اعتبار و مبدأ کالا می‌باشد.
• مجوز ثبت سفارش: مجوزی که توسط سازمان توسعه تجارت ایران صادر شده و دارای یک شماره هشت رقمی مجوز، تاریخ، شماره و تاریخ پیش‌فاکتور و نام متقاضی است.
• لیست عدل بندی: شامل اطلاعات شرح داده شده از یک محموله می‌باشد.
• بیمه‌نامه
• گواهی بازرسی: این گواهی شامل اطلاعاتی برای قرار گرفتن کالاها در شرایط مناسب، مشخصات و ویژگی‌های مورد نیاز آن‌ها و تأییدیه حجم اعلام شده کالاها هنگام خروج از بندر است.
• پروانه بهره‌برداری شرکت‌های تولیدی: این پروانه از سوی وزارت صنایع و معادن صادر شده و تا زمانی که واحد صنعتی مورد نظر فعالیت داشته باشد اعتبار دارد.
• مجوزهای قانونی برای ترخیص کالا: شامل گواهی بهداشت، استاندارد، قرنطینه نباتی و …
• وکالت‌نامه رسمی و پروانه صادراتی: نمایندگان اشخاص حقوقی که دارای وکالت‌نامه رسمی هستند، می‌توانند برای ترخیص کالا به گمرک مراجعه نمایند.

مراحل ترخیص کالا در یک نگاه

ترخیص کالا از گمرک به‌صورت خلاصه شامل ده مرحله است که باید به‌ صورت قدم به قدم و کامل طی شود. بروز هرگونه بی‌دقتی و اشتباه به علت عدم شناخت کافی از این مراحل ممکن است ترخیص کالای شما را با مشکل مواجه کرده و باعث بروز خسارت‌های مالی و اعتباری شود.

این مراحل به‌صورت خلاصه به شرح زیر است:

• دریافت پرفرما(performa) و پکینگ لیست
• دریافت مجوز ثبت سفارش بازرگانی
• بیمه کردن کالاها
• هماهنگی برای بازرسی در مبدأ و مقصد
• تشکیل پرونده برای تخصیص ارز و حواله بانکی
• عقد قرارداد با شرکت حمل و نقل بین‌المللی
• دریافت اسناد حمل از شرکت حمل و نقل
• تکمیل اسناد و تشکیل پرونده
• تنظیم پیش‌نویس دور اظهاری
• بررسی و تائید توسط کارشناس فنی گمرک و دور اظهاری واردات

مراحل ترخیص کالا

برای اینکه ترخیص کالا را بهتر درک کنید، با یک مثال فرضی پیش می‌رویم. در این مثال کالای مدنظر ما یک کانتینر 20 فوت است که قصد داریم آن را به‌‌صورت حمل دریایی از چین به گمرک شهید رجایی بندرعباس ارسال کنیم.

مرحله اول: ثبت سفارش

اولین قدم، ثبت سفارش کالا در سامانه جامع تجارت است؛ این سازمان زیر نظر وزارت صنعت معدن و تجارت فعالیت می‌کند و ناظر و قانون‌گذار صادرات و واردات است.

در این سامانه باید مشخصات کامل محموله را ثبت کنید. این مشخصات شامل موارد زیر می‌شود:

• نام فروشنده خارجی
• شناسه فروشنده خارجی در ایران (در صورت عدم ثبت این شرکت در سنوات گذشته، باید ابتدا نسبت به ثبت شناسه فروشنده خارجی در سامانه جامع تجارت اقدام کنید.)
• نام محصول
• ردیف تعرفه محصول
• تعداد محصول
• نوع بسته‌بندی محصول
• شماره پیش‌ فاکتور
• تاریخ صدور پیش فاکتور
• تاریخ اعتبار پیش فاکتور
• وزن خالص محصول ( وزن محصول بدون در نظر گرفتن بسته بندی)
• وزن نا خالص محصول (وزن محصول با احتساب بسته بندی)
• قیمت واحد محصول
• هزینه حمل محصول ( در صورتی که حمل بر عهده فروشنده خارجی باشد.)
• شهر محل بارگیری محصول
• مقصد نهایی محصول
• نوع ارز پرداختی به فروشنده
• منشاء ارز برای انتقال به فروشنده خارجی
• نوع حمل به صورت یک‌باره یا حمل به دفعات
• انتخاب بانک عامل برای انجام امور بانکی
• نوع حمل (دریایی هوایی ریلی و یا زمینی)
• ترم حمل EXW، FOB، CPT، CFR یا CIF
• کشور مبداء ارسال محصول
• محل ساخت محصول (امکان دارد کالای خریداری شده در کشوری غیر چین تولید شده باشد و کشور چین صرفا فروشنده محصول باشد.)
• مقصد نهایی و گمرک مد نظر شما جهت ترخیص کالا.

پس از انجام فرایند ثبت سفارش و بارگذاری پیش فاکتور، به‌صورت سیستمی اطلاعات شما تایید شده و اصطلاحاً کالای شما ثبت سفارش می‌شود.

در صورتی که ایرادی در مدارک ارائه شده وجود داشته باشد، اخطارهای لازم را در سیستم ثبت سفارش دریافت خواهید کرد. برای مثال اگر منشاء ارزتان غیرفعال باشد یا به‌صورت موردی توسط بانک مرکزی غیرفعال شده باشد، این اخطار به شما اعلام می‌گردد.

مرحله دو: گواهی بازرسی مبدا

پس از پشت سر گذاشتن ثبت سفارش کالا و دریافت شماره ثبت سفارش، باید نسبت به درخواست گواهی بازرسی مبدا برای بازرسی کالا پیش از حمل و دریافت بیمه‌نامه حمل و نقل بین الملی اقدام کنید.

مرحله سه: درخواست تخصیص ارز

مرحله بعدی درخواست تخصیص ارز است که در سامانه جامع تجارت انجام می‌شود. پس از درخواست تخصیص ارز، باید به بانک عامل خود مراجعه کرده و با ارائه مدارک مورد نیاز شامل پیش فاکتور، ثبت سفارش، بیمه‌نامه و گواهی پذیرش بازرسی پیش از حمل، درخواست تخصیص را به بانک تحویل دهید.

بانک بعد از بررسی مدارک و مستندات، فرم‌های مربوط به تخصیص ارز را در اختیارتان می‌گذارد. این مدارک شامل اطلاعات شرکت (یا شخص) واردکننده و اطلاعات فروشنده خارجی می‌شود و تعهدات شما نسبت به بانک و میزان مسئولیت بانک نسبت به فرایند حواله ارزی را مشخص می‌کند.

منشاء ارز چیست و چه تاثیری در روند کار تخصیصی ارز دارد؟

بسته به انتخاب نوع منشاء ارز در ثبت سفارش، روند کاری تخصیص ارز و رفتار بانک با پرونده‌های وارداتی متفاوت است.

در هنگام ثبت سفارش کالا شما باید منشاء ارز خود را انتخاب کنید. درواقع باید باید مشخص کنید که قرار است پول این محموله از کجا تامین شود.

به طور کلی سه روش مختلف برای انتخاب منشاء ارز در دسترس است:

1. خرید ارز از سیستم بانکی
2. خرید ارز از محل صادرات دیگران
3. واردات از محل صادرات خود

خرید ارز از سیستم بانکی

حتما اسم ارز نیما به گوشتان خرده است. بانک مرکزی برای آسان‌سازی واردات و کنترل نرخ ارز و تورم، اقدام به تخصیص ارز به واردکنندگان کالا با نرخی پایین‌تر از نرخ اصلی بازار می‌کند. این تخصیصی ارز در نظام یکپارچۀ معاملات ارزی یا به اختصار نیما به وارد کنندگان تعلق می‌گیرد.

اگر کالای شما در دسته کالاهای مجاز قرار داشته باشد، می‌توانید نسبت به دریافت ارز نمیایی اقدام کنید؛ برای دریافت ارز نیمایی، باید 35 درصد از کل پرونده ارزی خود را (با احتساب نرخ ارز اعلامی بانک عامل) در حساب بانک مسدود کنید؛ یا بسته به نظر مدیریت بانک عامل، به همان میزان وثیقه تامین نمایید. به جز این 35 درصد اولیه، باید 5 درصد دیگر از کل مبلغ پرونده ارزی را نیز در حساب خود مسدود کنید.

چالش‌های ارز نیمایی

وقتی صحبت از تخصیص ارزی با قیمتی پایین‌تر از نرخ بازار وسط باشد، همیشه یک طرف میز دلالانی هستند که قصد سوء‌استفاده از این اقدام دولت را دارند.

در سال‌های گذشته ارز نیمایی با نرخ 4200 تومانی عرضه می‌شد. در کنار این نرخ ارز، خبرهایی مبنی بر دریافت این ارز در رقم‌های بالا و بدون دریافت وثیقه معتبر و حتی بدون واردات کالا هم به گوش می‌رسید. در این پروسه ضرر و زیان اصلی شامل حال مردم عادی بود.

درحال‌حاضر اما تجربه‌های قبلی باعث شده تا مدیران ارشد پولی بانکی کشور روند درخواست ارز نیمایی را تغییر دهند و جلوی این سوء‌استفاده‌های احتمالی را تا حد زیادی بگیرند. ولی این مسئله باعث پیچیده‌تر شدن روند درخواست ارز نیمایی شده است. به همین خاطر اگر نیاز به ارز نیمایی دارید، بهتر است با کسی که تجربۀ این کار را دارد از قبل مشورت کنید.

زمان دریافت ارز نیمایی

نکته دیگر در هنگام دریافت ارز نیمایی زمان انتظار شما برای بررسی پرونده و امکان‌سنجی تخصیص ارز به کالای وارداتی است. این کار توسط بانک مرکزی برای خرید ارز در سامانه نیما انجام می‌شود که برای ارزهای مختلف متفاوت بوده و بین 38 تا 70 روز طول می‌کشد.

برای مثال اگر شما در پرونده ثبت سفارش خود نوع ارز را یوان چین به عنوان ارز پرداختی به فروشنده اعلام کرده باشید مدت زمان انتظار شما برای بررسی پرونده در بانک مرکزی و اجازه خرید ارز از سامانه نیما حدود 38 روز است.

پس از سپری شدن این زمان و دریافت مجوزها، دسترسی شما به تالار نیما ایجاد می‌شود.  از تاریخ دریافت مجوز تا یک ماه پس از آن، فرصت دارید تا کل پرونده تخصیص یافته خود را در سامانه خریداری کنید.

اگر به هر دلیلی در زمان تعیین شده موفق به خرید ارز از سامانه نیما نشوید، باید نسبت به تمدید آن اقدام کنید. بررسی درخواست تمدید حدود 28 روز طول می‌کشد. در صورت تمدید زمان، مبلغ مسدود شده در حساب بانکی‌تان به 10 درصد افزایش پیدا می‌کند.

تمدید زمان خرید ارز تا سه بار امکان‌پذیر است؛ البته هربار باید 5 درصد به میزان مسدود شده در حساب خود اضافه کنید.

چرا گاهی اوقات مجبور به خرید ارز با قیمتی بالاتر می‌شوید؟

ارز فروخته شده در سامانه نیما از محل صادرات شرکت‌ها و پتروشیمی‌های کشور تامین می‌شود. این شرکت‌ها پس از فروش کالا به کشورهای خارجی و دریافت ارز، باید آن را در سامانه نیما به فروش برسانند تا تعهد صادراتی خود را از بین ببرند.

اما گاهی اوقات صادرکنندگان واسطه یا صرافی‌ها حاضر نیستند ارز خود را به قیمت پایه تالار به فروش برسانند. در این صورت برای اینکه مجدد وارد صف دریافت مجوز یا تمدید نشوید، می‌توانید با این صرافی‌ها به توافق برسید و مابه‌تفاوت قیمت ارز را به شکل دیگری پرداخت کنید.

برای مثال اگر شرکت یا صرافی قیمت 8000 تومان را برای فروش ارز در نظر بگیرد، باید در سامانه نیما ارز این شرکت را با قیمت 4200 تومان خریداری کنید و 4000 تومان باقی‌مانده را به حساب دیگری که صرافی اعلام می‌کند واریز نمایید.

البته به جای خرید ارز در تالار می‌توانید از صرافی‌های بانک عامل نیز اقدام به خرید کنید؛ اما پروسۀ تخصیص ارز در صرافی‌های بانکی به‌قدری پیچیده است که 90 درصد واردکنندگان تالار نیما را برای خرید ترجیح می‌دهند.

 خرید ارز از محل صادرات دیگران

از دیگر منشاءهای ارزی که بانک مرکزی آن را قبول دارد، خرید مستقیم ارز از صادرکنندگانی است که تعهد ارزی خود را به پایان نرسانده‌اند. برای خرید ارز از محل صادرات دیگران باید کالای وارداتی‌تان در فهرست کالاهایی که امکان انتخاب این منشاء ارزی را دارند قرار داشته باشد.

پروسه تخصیص ارز از محل صادرات دیگران بسیار ساده‌تر و سریع‌تر است؛ اما از لحاظ قیمتی نسبت به خرید ارز از سامانه نیما گران‌تر می‌شود.

در قدم اول باید صادرکننده مدنظر را با توافق‌های اولیه انتخاب کنید و درخواست رسمی خود برای تامین ارز را به این شرکت ارسال نمایید. در این درخواست باید اطلاعاتی شامل شماره ثبت سفارش، بانک عامل، میزان پروونده و ارز مورد نیازتان هم ثبت شود.

شرکت صادرکننده پس از دریافت درخواست، نامه‌ای به بانک عامل شما اارسال می‌کند. در این نامه گفته می‌شود که بنا به درخواست ارسالی، این شرکت می‌تواند از محل کوتاژ صادراتی ارز موردنیاز شما را تامین کند. البته قیمت این ارز به‌صورت توافقی مشخص شده و معمولاً نزدیک به ارز آزاد بازار است.

بانک نیز در صورت‌ توافق مبلغ خرید ارز را از حساب شما کسر کرده و به حساب صادرکننده واریز می‌کند تا فرایند خرید ارز تکمیل شود.

تنها مزیت این روند ساده‌سازی و سرعت بخشیدن به خرید ارز وارداتی است.

این پروسه از زمان درخواست شما تا تائید توسط بانک مرکزی و انجام امور اداری و بانکی حدود 10 روز زمان بر می‌برد و وثیقه شما نیز نزد بانک 15 درصد از کل پرونده است. البته به جای وثیقه مالی می‌توانید از یک برگه چک استفاده کنید.

نکات خرید ارز از محل صادرات دیگران

نکته اول اینکه صادرکننده موظف به رفع تعهد ارزی به شماست. اگر صادرکننده در زمان مشخص‌شده نتواند این تعهد ارزی را تسویه کند، با جریمه‌های مالی روبرو می‌شود. این روش تخصیصی ارز به نفع شرکت صادرکننده نیز هست. درواقع شرکت صادرکننده می‌تواند تعهد ارزی خود را به این شکل از بین ببرد.

برای اینکه خریدار نیز از این روند سود ببرد، شرکت صادرکننده موظف است تا زمان مستحلک شدن تعهد ارزی، به ازای هر دلار عددی بین 1500 تا 3000 تومان را به خریدار پرداخت کند.

نکتۀ دوم اینکه اگر صادرکننده ارزی برای ارائه به شما نداشته باشد، علاوه بر پرداخت جریمه‌های مالی، باید عین مبلغ ریالی توافق‌شده را به حساب بانکی شما برگرداند.

از دیگر جذابیت‌های خرید ارز از صادرکنندگان این است که می‌توانید ارز خریداری شده را در کشور ثالث نیز تحویل بگیرید. در این صورت معمولاً قیمت خرید ارز بین 2 تا 3 هزار تومان ارزان‌تر از قیمت بازار خواهد بود.

واردات از محل صادرات خود

واردات از محل صادرات خود از دیگر مواردی است که می‌توانید در ثبت سفارش و در انتخاب منشاء ارز به آن فکر کرد؛ ولی همان‌طور که از اسمش پیداست، باید پیش از انتخاب این گزینه، صادرات انجام داده باشید. در این روش دیگر نیازی به انتقال پول و حتی واگذاری وثیقه‌ بانکی ندارید. در ضمن سرعت تخصیص ارز در این روش بسیار بالاست.

نکتۀ دیگر اینکه در هنگام واردات از محل صادرات خود، هیچ محدودیتی برای واردات کالا ندارید و می‌توانید هر کالایی که امکان ثبت سفارش داشته باشد را وارد کنید.

نکته مهم در سرعت دادن به روند ترخیص کالا و تخصیص ارز

در اغلب موارد، زمانی که کالایی را سفارش می‌دهید، شرکت تولیدکننده باید زمانی را صرف تولید کالا کند. با توجه به اینکه روند تخصیص ارز زمان‌بر است، واردکنندگان برای صرفه‌جویی در زمان، پیش‌پرداخت اولیه را با ارز آزاد می‌پردازند. به این شکل فروشنده خارجی روند تولید کالا را آغاز می‌کند و واردکننده نیز تا زمان آماده‌سازی کالا، فرصت دارد تا مراحل تخصیص ارز را پیگیری نماید.

اگر از این ترفند استفاده کنید، می‌توانید هزینه‌های نهایی واردات را با ارز تخصیصی پرداخت کنید. باقی‌ماندۀ ارز را نیز می‌توانید در بازار آزاد به فروش برسانید یا برای محوله‌های بعدی استفاده کنید.

ترفند تخصیص ارز در واردات هوایی کالا

در مواردی که قصد واردات کالا به صورت هوایی را دارید، برای صرفه‌جویی در روند تخصیص ارز می‌توانید درخواست ارز را برای چند مرحله وارداتی به شکل یک‌باره ثبت کنید. به این شکل ارز موردنیاز را یک‌بار تهیه خواهید کرد و چندین بار به مصرف می‌رسانید. همچنین تامین ارز از محل صادرات خود یا دیگران هم می‌توانند روند ترخیص کالا را سریع‌تر کند.

مرحله چهار: واریز ارز به حساب فروشنده خارجی

پس از طی کردن مراحل تخصیص و تامین ارز، نوبت به واریز ارز به حساب فروشنده خارجی می‌رسد.

اگر ارز خود را از طریق سامانه نیما خریداری کرده‌اید، باید شماره حساب فروشنده را در اختیار صرافی قرار دهید. صرافی مراحل واریز ارز به حساب فروشنده را پی می‌گیرد.

در صورتی که ارز را از صادرکنندگان دیگر دریافت کرده‌اید، تنها راه خرید حواله آزاد است. به این شکل می‌توانید ارز دریافتی را به مقصد فروشنده حواله کنید.

اما در مورد واردات در برابر صادرات خود، اختیار عملکرد با خود شماست. می‌توانید از محل صادرات و به شکل مستقیم ارز را به حساب فروشنده واریز کنید یا اگر ارز حاصل از صادرات خود را جای دیگری هزینه‌ کرده‌اید، از بازار آزاد ارز خود را تامین کرده و برای حواله اقدام کنید.

مرحله پنج: دریافت کد ساتا و اهمیت کد ساتا در ترخیص کالا

پس از اینکه ارز تخصیصی به حساب فروشنده واریز شد، فروشنده باید سند دریافت ارز را برای‌تان ارسال کند. با ارائه این سند، پرونده تخصیص ارز مختومه می‌شود و پس از پرداخت کارمزدهای بانکی و تایید مدارک، می‌توانید کد ساتای واردات کالا را از بانک مرکزی دریافت کنید.

داشتن کد ساتا برای ترخیص کالا از گمرک ضروری است. در صورتی که این کد را نداشته باشید، امکان ترخیص بار را نخواهید داشت.

مرحله شش: حمل کالا

حمل کالا از کشورهای دیگر به سه روش حمل دریایی، حمل هوایی و زمینی انجام می‌شود. انتخاب روش حمل به عوامل متعددی وابسته است. اگر می‌خواهید با کمترین هزینه مراحل حمل را طی کنید، بهتر است به سراغ حمل دریایی کالا بروید. برای سرعت‌بخشیدن به مراحل واردات هم بهترین انتخاب، حمل هوایی کالاست.

نکات مهم در حمل کالا

نکته مهم در روند حمل، وزن خالص و ناخالص و تعداد کالای تحویل شده توسط فروشنده است. گاهی امکان دارد این اطلاعات با برآورد اولیۀ ما یکسان نباشد. زیرا در زمان ثبت سفارش کالا اطلاعاتی که وارد می‌کنیم، اطلاعات حدودی بوده و ممکن است این اعداد در زمان تحویل کالا نیاز به اصلاح داشته باشند. در این صورت لازم است اطلاعات را با ارائه اصلاحیه یکسان کنیم تا شامل جریمه‌های گمرکی نشود. البته براساس قوانین گمرکی اختلاف وزن و حجم کالا تا سه درصد مجاز بوده و مشکلی ایجاد نمی‌کند؛ ولی اگر وزن کالا در هنگام بارگیری کمتر از وزن ثبت سفارش باشد، بانک عامل شما را بابت کسر تخلیه کالا موظف به پرداخت جریمه خواهد کرد.

در خصوص کسر تخلیه و قوانین آن به طور مفصل در مقاله‌ای دیگر توضیح خواهیم داد.

در زمان ارسال بار، باید پیش از تایید درفت بارنامه، به دقت اطلاعات آن را چک کنید که مغایرتی با اطلاعات ثبت سفارش نداشته باشد.

در کل گمرک حساسیت خاصی نسبت به اطلاعات فروشنده ندارد؛ اما اطلاعات خودتان  باید کاملاً درست باشد تا بتوانید با ارائۀ مدارک نسبت به تحویل کالای خود در گمرک اقدام کنید.

مرحله هفت: بارنامه

بارنامه در حکم سند مالکیت بار است. اگر در بارنامه اسم یا شناسه‌تان اشتباه ثبت شده باشد، باید نسبت به تغییرنام در بارنامه اقدام کنید. البته انجام این تغییرات نیازمند زمان بوده و هزینه‌ای 100 دلاری برای‌تان می‌تراشد. به همین خاطر بهتر است قبل از تایید نهایی بارنامه، اطلاعات خود را دقیقاً چک کنید تا نیازی به پرداخت هزینه‌ی اضافی نداشته باشید.

اطلاعات مهم شما در بارنامه شامل موارد زیر می‌شود:

• نام شرکت یا شخص
• شناسه ملی شرکت یا کد ملی شخص
• ادرس
• تلفن
• ایمیل
• کد پستی
• تلفن همراه
• شرح کالا
• ردیف تعرفه کالا

پس از بارگیری و ارسال کالا به مقصد، فروشنده باید مدارک و اطلاعات کالا را ارسال کند. این اطلاعات شامل موارد زیر می‌شود:

• بارنامه
• گواهی مبداء
• فاکتور کالا
• پکینگ لیست یا لیست عدل بندی
• گزارش بازرسی پیش از حمل

برای اینکه در ترخیص کالا به مشکل نخورید، داشتن تمامی این مدارک الزامی است.

مرحله هشت: دریافت قبض انبار و ترخیصیه

پس از اینکه بار ارسالی به گمرک رسید، باید مراحل ترخیص کالا را طی کنید. در این مسیر، اولین قدم دریافت قبض انبار و ترخیصیه کالاست. با ارائۀ مدارک شرکت یا خودتان می‌توانید این اسناد را از نماینده کشتیرانی یا هواپیمایی دریافت کنید.

قبض انبار هم‌تراز بارنامه است و حکم سند مالکیت بار را در گمرک ایران دارد. این قبض مشخص می‌کند که کالای شما در چه تاریخی تحویل گمرک شده است. ترخیصیه نیز سندی است که با آن می‌توانید نسبت به ترخیص کالای خود در سامانه گمرک ایران اقدام کنید.

هزینه‌های ترخیص کالا

هزینه‌های ترخیص کالا شامل موارد زیر می‌شود که برای دریافت قبض انبار و ترخیصیه باید این هزینه‌ها را دریافت کنید.

• هزینه‌های بندری، شامل هزینه‌های تخلیه و بارگیری داخلی گمرک
• هزینه‌های انبارداری
• هزینه خدمات بندری
• هزینه‌های تضمینی تحویل کانتینر

لازم به ذکر است خطوط کشتیرانی مختلف، در خصوص دریافت مبلغ قبض انبار، ترخیصیه، چک ضمانت و سپرده نقدی یکسان عمل نکرده و عددهای پرداختی برای هر خط کشتیرانی متفاوت است.

هزینه کرایه کانتینر

اگر کالای خود را به صورت یک کانتینر کامل حمل کرده باشید، باید برای تضمین برگشت کانتینر نیز یک چک ضمانت به نماینده شرکت کشتیرانی بدهید. این چک ضمانت برای کانتینرهای 20 فوت 25 میلیون تومان بوده و برای کانتینرهای 40 فوت 50 میلیون تومان است.

علاوه بر چک ضمانت، برای احتمال تاخیر در تحویل کانتینر نیز باید مبلغی را به‌عنوان سپرده نقدی پرداخت کنید. این مبلغ برای کانتینر 20 فوت 5 میلیون تومان بوده و برای کانتینرهای 40 فوتی 8 میلیون تومان است.

مرحله نه: اظهار کالا به گمرک

پس از دریافت قبض انبار و ترخیصیه نوبت به اظهار کالای شما در گمرک رسیده است. در این زمان باید در سامانه گمرک ایران درخواست جابه‌جایی کانتینر برای ارزیابی اولیه را ثبت کنید. پس از ثبت درخواست کانتینر شما از محوطه دپو به محوطه اصلی گمرک انتقال می‌یابد. هزینۀ انتقال کانتینر برای ارزیابی اولیه نیز برعهده واردکننده خواهد بود. پس از ارزیابی اولیه و تایید نهایی، می‌توانید دیگر مراحل ترخیص کالا را پیگیری کنید و بار را تحویل بگیرید.

مدت زمان ترخیص کالا

مدت زمان ترخیص کالا بسته به عوامل مختلفی مثل نوع کالا، کشور مبدأ و مقصد، شرایط گمرکی و سیستم ترخیص تغییر می‌کند. با انتخاب یک شرکت حمل و نقل حرفه‌ای و کاربلد می‌توانید زمان ترخیص کالاهای خود را به حداقل برسانید.

در صورت نیاز به راهنمایی در زمینه ترخیص کالا از گمرک می‌توانید از طریق راه‌های ارتباطی با شرکت آستریا تماس بگیرید. کارشناسان آستریا آماده مشاوره و راهنمایی هستند تا به شما برای تجربه‌ای موفق در زمینه ترخیص کالا کمک کنند.

اشتباهات قابل پیش‌بینی در مراحل ترخیص

عدم آگاهی ترخیص‌کار از قوانین و مقررات گمرکی به‌روز، نقص مدارک قابل ارائه به گمرک و اشتباه در تکمیل هر کدام از برگه‌ها و اظهارنامه‌های مربوطه می‌تواند منجر به خسارت‌های مالی و اعتباری بسیاری به صاحبان کالا گردد.

به همین دلیل همکاری با یک ترخیص‌کار یا شرکت حمل و نقل حرفه‌ای می‌تواند امکان بروز هر کدام از این مشکلات را به حداقل برساند.

جمع بندی: خدمات آستریا در زمینه ترخیص کالا

ترخیص کالا فرایندی است که از همان زمان ثبت سفارش شروع می‌شود. برای اینکه در روند ترخیص دچار مشکل نشوید، باید نسبت به تمامی قوانین واردات کالا، تخصیص ارز، مراحل حمل و نقل و چگونگی دریافت مجوزهای لازم اطلاعات لازم را داشته باشید. اگر نمی‌خواهید درگیر این فرایندها شوید، می‌توانید کار را به متخصصان شرکت بازرگانی آستریا بسپارید. شرکت آستریا با داشتن تیم ترخیص کالا در گمرکات کشورهای ایران، امارات، چین و ترکیه و همچنین با ۹ سال سابقه در زمینه واردات و ترخیص، آماده ارائه مشاوره رایگان حضوری یا تلفنی در زمینه ترخیص و واردات کالا به شما عزیزان است. با ما در تماس باشید.