بیمه وارداتی کالا

بیمه واردات کالا، از جمله ابزارهای اصلی تجارت بین‌المللی به شمار می‌آید که با گذشت زمان، به صورت امروزی درآمده است. اولین سابقه استفاده از این بیمه، به دهه ۱۹۶۰ میلادی باز‌ می‌گردد که این بیمه نامه توسط شرکت‌های غربی به شکل گسترده‌ای استفاده می‌شد.

در تعریف بیمه وارداتی کالا باید گفت به نوعی سند می‌گویند که به وسیله شرکت‌های بیمه جهت تامین زیان‌ها و خسارات احتمالی محموله ترانزیتی صادر خواهد شد. این بیمه، برای محموله‌هایی که از طریق حمل دریایی، حمل هوایی یا حمل زمینی وارد کشور شده‌اند، ایجاد شده و بار را در مقابل خطرات ناشی از تصادف، باران، سرقت، آتش‌سوزی و حوادث پیش‌بینی نشده، بیمه می‌کند.

به موجب قرارداد بیمه وارداتی کالا، شرکت بیمه‌کننده متعهد می‌گردد تا در برابر دریافت مبلغ حق بیمه، در صورت وقوع خساراتی برای کالا، مبلغی را به بیمه‌گذار بپردازد. در این مطلب به بررسی بیمه وارداتی بار پرداخته و با انواع آن آشنا خواهیم شد.

انواع بیمه وارداتی کالا

بیمه وارداتی کالا، جهت پوشش خطرات احتمالی و پیش‌بینی نشده ایجاد شده و انواع متفاوتی دارد. طیف گسترده آسیب‌های وارد شده به سلامت یک محموله ترانزیتی، موجب شکل‌گیری این تفاوت شده است. انواع مختلف این بیمه، براساس ترجیح بازرگان و همچنین با صلاحدید کارشناس بیمه انتخاب می‌گردد. علاوه بر این، پوشش بیمه مطابق با نوع کالا، روش حمل‌ونقل و شرایط حاکم بر جامعه متفاوت است. بیمه وارداتی با توجه نوع خطرات به دو نوع اصلی زیر تقسیم خواهد شد:

1. بیمه نامه واردات با خطرات معمولی

این بیمه‌نامه، توانایی پوشش دادن اتفاقات عادی و سوانح طبیعی چون آسیب‌های فیزیکی، آتش‌سوزی و… را خواهد داشت. همچنین خسارات ناشی از شرایط آب‌وهوایی نامناسب که موجب آسیب به کالا می‌گردد نیز توسط این بیمه جبران می‌شود.

2. بیمه نامه واردات با خطرات اضافه

این بیمه، به منظور آسیب‌های فیزیکی ایجاد شده به علت اشتباه در تخلیه یا بارگیری کالا، حوادث در زمان سوخت‌گیری وسیله نقلیه، پرتاپ محموله خواهد بود. براساس نوع پوشش، انواع بیمه وارداتی کالا در یک دسته‌بندی دیگر قرار خواهند گرفت. در زیر به مدل‌های مختلف تقسیم‌بندی بیمه واردات با پوشش مختلف اشاره خواهیم کرد:

• کلوز A

کلوز A  یا Clause A ، نشان‌دهنده تعهد حداکثری بیمه‌کننده در مقابل خسارت وارد شده خواهد بود. پرداخت شرکت بیمه جهت تامین و جبران خسارت ایجاد شده در این حالت، به صورت تمام و کمال انجام می‌پذیرد. خطراتی چون زلزله، سیل و حوادثی که موجب غرق شدن کشتی می‌گردد نیز زیر مجموعه بیمه کلوز A  محسوب می‌شود.

• کلوز B

کلوز B  یا Clause B  در بیمه واردات کالا به صورتی عمل می‌کند که پرداخت خسارات وارد شده به محموله انجام می‌شود، اما میزان خسارت پرداختی از کلوز A  کمتر خواهد بود. به علاوه در کلوز B  برخی از حوادث مانند غرق شدن کشتی، پوشش داده نشده است. خسارات ناشی از تغییر شکل، آلودگی کالا و نقص فنی در آن، شامل این بیمه‌نامه خواهد شد.

• کلوز C

کلوز C یا Clause C ، آن دسته از خساراتی را بر عهده می‌گیرد که در کلوز A و B  پوشش داده نمی‌شوند. چنانچه شرایط بار به صورتی باشد که در دو بیمه‌نامه بالا، شرایطی جهت پوشش دادن آن نباشد، لازم است مدل جدیدی برای بیمه طراحی شود که به آن کلوز C می‌گویند. به عنوان مثال شرایطی نظیر خسارت ناشی از تاخیر در تحویل محموله، تغییر شکل کالا به علت حمل‌ونقل و نقص فنی ایجاد شده در مرسوله مربوطه، به تعیین یکسری شرایط منحصر به فرد نیاز خواهد داشت.

موضوعات مندرج در بیمه‌نامه وارداتی کالا

در صدور بیمه‌ وارداتی کالا، موارد زیر مورد توجه قرار خواهد گرفت:

• نام و مشخصات بیمه‌گذار که یک شخص حقوقی یا حقیقی بوده و حق بیمه را پرداخت می‌کند. این مشخصات باید به صورت کامل درج گردد.
• ذینفع بیمه که در واقع فردی است که مالکیت کالا به او منتقل شده و در زمان ایجاد خسارت برای کالا می‌تواند از مزایای بیمه استفاده کند.
• مشخصات کالای موضوع بیمه که برای تعیین میزان حق بیمه، لازم است به طور دقیق در بیمه‌نامه ذکر شود.
• مبلغ بیمه که اغلب شامل قیمت کالا به اضافه هزینه لازم جهت حمل کالا و دیگر هزینه‌های جانبی خواهد بود.
• حق بیمه که با توجه به نوع پوشش بیمه تعیین شده و اکنون مطابق با تعرفه تعیین شده به وسیله شورای عالی بیمه، شرط حق بیمه برابر ۳ در ۱۰۰ مبلغ بیمه خواهد بود.

مراحل صدور بیمه وارداتی کالا

صدور بیمه وارداتی کالا برای کالاهایی که به ایران ارسال می‌گردند، لازم بوده و آشنایی با مراحل صدور این بیمه، به بازرگانان کمک خواهد کرد تا پروسه تجارت را با خیالی آسوده بگذرانند. این مراحل عبارتند از:

1. ارائه اطلاعات در مورد کالای وارداتی که شامل جزئیاتی چون مبلغ، مبدا و مقصد، شرایط حمل‌ و … است.
2. پس از دسترسی به اطلاعات کافی، شرکت بیمه‌کننده بررسی‌های لازم را انجام می‌دهد.
3. با تایید شرکت پس از بررسی‌های لازم، بیمه‌نامه صادر شده و به تایید و امضای وارد‌کننده می‌رسد.
4. بیمه‌نامه پس از پرداخت حق بیمه، رسمیت پیدا خواهد کرد.
5. وارد‌کننده کالا، باید در زمان واردات، برگه بیمه‌نامه را به مسئول گمرک ارائه دهد.
6. شرکت بیمه در صورت بروز مشکل، خسارت وارده را تامین می‌کند.

مدارک لازم جهت دریافت خسارت از بیمه

در زمان وارد شدن خسارت احتمالی به کالاهای وارداتی، لازم است شما برای تامین این خسارت توسط بیمه، مدارک زیر را تهیه نمایید:

• اصل بارنامه کالا
• گواهی کسر تخلیه از سوی شرکت حمل‌ونقل
• اصل فاکتور محموله خریداری شده
• لیست عدل‌بندی کالا
• کپی اعلامیه فروش ارز
• صورت جلسه کارشناسی شرکت بیمه‌کننده
• صورت جلسه سازمان بنادر، کشتیرانی و گمرک
• فتوکپی پروانه سبز گمرکی

موارد تحت پوشش بیمه وارداتی

موارد مختلفی تحت پوشش بیمه واردات کالا قرار خواهد گرفت که در ادامه به متداول‌ترین آن‌ها اشاره می‌شود:

• خسارت به علت خطای انسانی نظیر حمل یا بارگیری نامناسب
• خسارت به علت اتفاقاتی نظیر آتش‌سوزی، واژگونی یا سرقت
• خسارت به علت شرایط حمل نامناسب نظیر تاخیر در تحویل کالا یا آسیب به بسته‌بندی
• خسارت به علت مشکلات محیطی نظیر رطوبت، تغییرات دما یا لرزش بار