یکی از اصطلاحات رایج در ترخیص کالا از گمرک کالای متروکه گمرک است. افرادی که در زمینه واردات و صادرات فعالیت دارند باید با این اصطلاحات آشنایی داشته و قوانین مربوط به آن را بدانند. با توجه به اهمیت این موضوع ما در ادامه به بررسی دقیق‌تر کالاهای متروکه گمرک خواهیم پرداخت.
کالای متروکه گمرک چیست؟
کالای متروکه گمرک به آن دسته از کالاهایی گفته می‌شود که مالک آن‌ها بنا به دلایلی برای ترخیص کالای خود به گمرک مراجعه نکرده و یا در تحویل اسناد و مدارک مورد نیاز ترخیص کالای خود تأخیر داشته است. علاوه بر این گاهی متروکه شدن کالا به علت عدم دریافت مجوزهای ضروری و لازم صورت می‌گیرد.
تمامی کالاهای متروکه در مهلت قانونی از گمرک خارج و ترخیص نشده‌اند و تفاوتی بین کالاهای وارداتی و صادراتی وجود ندارد. لازم است که تمام صادرکنندگان و واردکنندگان کالا با قوانین و مقررات ترخیص کالا از گمرک آشنا باشند تا کالای آن‌ها به دلیل عدم رعایت مقررات در گمرک متروکه نشود، چرا که ترخیص کالا از گمرک در این شرایط کمی سخت و پیچیده خواهد بود.
کالا پس از چه مدتی متروکه حساب می‌شود؟
فرآیند انبارداری کالاها در گمرک به ۳ مرحله دریافت کالا، تحویل آن و نیز حفاظت و نگهداری از کالا در انبارها تقسیم می‌شود. بیشترین مدت زمانی که از تاریخ درج شده بر روی قبض انبار واردات، صادرات یا ترانزیت، کالاها می‌توانند در گمرک باقی بمانند، مدت ۴ ماه است.
چنانچه مدت ۴ ماه از توقف کالا در گمرک گذشته باشد و هیچ نوع مراجعه‌ای جهت انجام تشریفات گمرکی بار انجام نشود، بار مورد نظر، کالای متروکه گمرک محسوب خواهد شد. البته لازم به ذکر است که مؤسسات تولیدی شامل این بازه زمانی ۴ ماهه نمی‌شوند. همچنین در مورد محموله‌های هوایی نیز باید گفت که بیشترین بازه زمانی جهت متروکه شدن بار در گمرک، مدت ۷۰ روز پس از تاریخ ورود کالا به گمرک خواهد بود.
دلایل متروکه شدن کالا در اداره گمرک
همان‌طور که عنوان شد کالای متروکه گمرک، به کالایی می‌گویند که در مدت زمان قانونی از گمرک ترخیص نشده‌اند. حال نوبت به آن رسیده که توضیح دهیم که به چه دلایلی کالاهای وارداتی متروکه می‌شوند؟ در پاسخ به این سؤال به طور خیلی مختصر باید گفت که مهم‌ترین علت متروکه شدن یک کالای وارداتی، به دلیل عدم مراجعه صاحب کالا به گمرک و انجام کلیه تشریفات ترخیص کالا، است. البته این عدم مراجعه تجار به گمرک به‌منظور ترخیص کالای خود، می‌تواند به دلایل مختلفی صورت گیرد. از جمله دلایل متداول در این زمینه باید به موارد زیر اشاره نمود:
- عدم مراجعه صاحبان کالا به گمرک به علت عدم کامل بودن مدارک و اسناد مورد نیاز برای گمرک در حوزه صدور مجوز ترخیص کالا
- عدم مراجعه صاحب کالاها به دلیل کمبود نقدینگی او به جهت پرداخت هزینه‌های ترخیص
- عدم مراجعه صاحبان کالا به گمرک به علت نداشتن مجوزهای مورد نیاز در زمینه واردات کالاو ترخیص آن از اداره گمرک کشور
- عدم مراجعه صاحب کالا به گمرک به علت عدم داشتن مجوزهای اداره بهداشت و استاندارد در مورد تأیید کالاهای وارداتی
هزینه انبارداری کالاهای متروکه
انواع کالای متروکه گمرک که توسط صاحبان خود به علت‌های مختلفی ترخیص نمی‌شوند، به انبار گمرک انتقال می‌یابند. درصورتی‌که صاحب کالا هزینه انبارداری را پرداخت نماید، انباردار به مدت زمان 2 ماه، از کالا در انبار گمرک نگهداری می‌کند. ولی در صورت که صاحب کالا به گمرک مراجعه نکند، سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی گمرک، مدت 5 ماه هزینه متروکه شدن کالا و نگهداری آن در انبار را می‌پردازد.
چنانچه فرآیند ترخیص کالا بیشتر از 6 ماه زمان ببرد، سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی اقدام به پرداخت هزینه‌های جانبی مانند انبارداری نموده و در وقت مناسب، کالاهای مورد نظر را به فروش خواهد رساند. البته درصورتی‌که صاحب کالا پیش از فروش آن به گمرک مراجعه نماید، این امکان وجود دارد که پس از تسویه‌حساب و پرداخت هزینه‌های مربوطه، اقدام به ترخیص کالا نماید.
فرمول محاسبه هزینه انبارداری برابر با نرخ انبارداری ضربدر زمان نگهداری کالاها در انبار ضربدر وزن خالص کالا خواهد بود. در مورد آن دسته از کالاهایی که در محوطه سرپوشیده و مسقف نگهداری می‌شوند این هزینه برابر با نرخ انبارداری ضربدر مدت زمان نگهداری کالا ضربدر وزن خالص کالا بوده و عدد نهایی در ۷۵ درصد ضرب شده و هزینه مشخص می‌شود.
آیا صاحب کالای متروکه می‌تواند به گمرک اعتراض کند؟
شاید این سؤال برای شما به وجود بیاید که آیا صاحبان کالاهای متروکه می‌توانند به گمرک اعتراضی کنند؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت بله در صورت توقیف کالای وارداتی به‌وسیله گمرک، صاحب کالای متروکه گمرک می‌تواند به این موضوع اعتراض نماید. صاحب کالا برای اقدام به جهت اعتراض، باید مراحل زیر را سپری کند:
- اعلام نمودن مراتب اعتراض خود در رابطه با ضبط کالای وارداتی از طرف گمرک در مدت 15 روز با مراجعه نمودن به مراجع قضایی و ارائه دادن گواهی.
- مراجعه کردن به مراجع قضایی در مکان سکونت صاحب کالا، در مدت 2 ماه پس از تاریخ ابلاغ صورت‌جلسه توقیف کالا توسط گمرک.
البته اگر کالای متروکه در گمرک از جمله کالاهای ممنوعه باشد، لازم است گمرک با کمک کارشناسان، اقدام به تنظیم صورت‌جلسه ضبط کالای ممنوعه کند. اگر صاحب کالای ممنوعه نامعلوم باشد، گمرک موظف است که صورت جلسه توقیف کالا را در روزنامه کثیرالانتشار درج نماید. اگر هم صاحب کالا مشخص باشد، گمرک می‌تواند با ارسال ابلاغیه به صاحب کالا، وی را از ضبط و متروکه شدن محصول در گمرک آگاه سازد.
آیا زمان ترخیص کالای متروکه قابل تمدید است؟
درصورتی‌که کالا بعد از گذشت 4 ماه در گمرک زمینی و دریایی و همچنین 2 ماه در گمرک فرودگاهی نگهداری شده و اقدامات لازم برای ترخیص آن توسط صاحب کالا صورت نگیرد، تبدیل به کالای متروکه گمرک می‌شود. از قوانین و مقرراتی که لازم است تجار در حوزه کالاهای متروکه با آن آشنایی داشته باشند، تمدید نمودن مدت زمان ترخیص کالای متروکه است.
بر اساس قانون، صاحبان کالا می‌توانند در صورت ارائه تقاضانامه کتبی و دلایلی موجه، برای ترخیص کالای متروکه خودشان از گمرک مهلت بگیرند. بر این اساس مدت زمان قابل تمدید در کالاهای متروکه گمرک‌های زمینی و دریایی ۴ ماه و گمرک‌های فرودگاهی به مدت 2 ماه خواهد بود. البته این زمان برای مؤسسات تولید متغیر بوده و می‌تواند به صلاح دید گمرک قابل تغییر باشد.
چگونه از متروکه شدن جلوگیری کنیم؟
با توجه به اینکه متروکه شدن کالاها در گمرک می‌تواند زیان بزرگی برای واردکنندگان و صادرکنندگان کالا داشته باشد برای جلوگیری از متروکه شدن کالای خود در گمرک، لازم است اقدامات زیر را انجام دهید.
تکمیل اسناد و مدارک به درستی
مطمئن شوید که تمامی اسناد و مدارک مورد نیاز برای ترخیص کالا را به درستی تکمیل کرده‌اید. این مدارک شامل فاکتورها، برگه‌های حمل و نقل، مجوزها و سایر اسناد مربوطه است. اگر هر یک از این اسناد ناقص یا نادرست باشد، باعث تأخیر در ترخیص کالا و متروکه شدن آن می‌شود.
رعایت قوانین و مقررات گمرکی
حتماً باید قوانین و مقررات مربوط به گمرک را رعایت نمایید. از جمله این قوانین باید به محدودیت‌های وارداتی، اشاره کرد. در صورت رعایت نکردن این مقررات، کالای شما توسط گمرک توقیف شده و منجر به خسارات مالی و اتلاف زمان شما می‌شود. همچنین، همواره از روند و وضعیت کالای خود در گمرک آگاهی داشته باشید و در صورت وجود هرگونه مشکل، با مسئولین گمرک تماس بگیرید.
پیگیری مستمر فرآیند ترخیص
لازم است پس از ارسال کالا، پیگیری مورد نیاز را از وضعیت آن کالا در گمرک انجام دهید. برخی از گمرک‌ها برای راحتی مراجعان خود، امکان پیگیری آنلاین را برای آن‌ها فراهم می‌کنند. در صورت وجود هرگونه مشکل یا تأخیر، سریعاً با مسئولین گمرک تماس بگیرید و مورد را توضیح دهید تا زودتر رفع گردد.
استعلام از هزینه ترخیص
از دیگر راهکارهایی که باعث می‌شود کالای شما تبدیل به کالای متروکه گمرک نشود آن است که باید قبل از حمل و نقل کالا، هزینه‌های مرتبط با ترخیص کالا را از گمرک یا شرکت‌های ترخیص کننده معتبر استعلام نمایید تا بتوانید با بررسی و محاسبه دقیق آن، آمادگی‌های لازم را داشته باشید.
مشورت با کارشناسان گمرکی
درصورتی‌که با روند گمرکی آشنایی کافی ندارید، بهتر است با کارشناسان مربوطه که در امور گمرکی تخصص کافی دارند، مشورت کنید. آن‌ها می‌توانند شما را در مورد مراحل و مقررات گمرکی راهنمایی کرده و با توصیه‌های خود از متروکه شدن کالای شما جلوگیری کنند.
بدون دیدگاه