لوازم یدکی خودرو به قطعات، اجزاء، ملزومات و ابزارهایی گفته می‌شود که برای نگه‌داری، تعمیر، بهبود، اصلاح یا زینت‌بخشی به خودرو استفاده می‌شوند. این لوازم می‌توانند در داخل کشور تولید یا از خارج کشور وارد شوند. برای واردات لوازم یدکی خودرو از خارج کشور، دولت معمولاً یک نرخ تعرفه واردات تعیین میکند که بر حسب درصد از ارزش گمرکی کالا محاسبه می‌شود. تعرفه واردات به عنوان یک ابزار تنظیم بازار و حفاظت از صنعت داخلی استفاده می‌شود. تعرفه واردات لوازم یدکی خودرو در هر کشور بستگی به عوامل مختلفی دارد که در این مقاله به آن‌ها پرداخته خواهد شد.
تعریف تعرفه واردات
تعرفه واردات به مالیات گمرکی گفته می‌شود که بر روی کالاهای وارداتی درون قلمرو گمرک اعمال می‌شود. تعرفه واردات معمولاً به صورت نسبت به ارزش گمرکی کالا (ad valorem) یا به صورت ثابت بر حسب واحد اندازه‌گیری (specific) تعیین می‌شود. همچنین تعرفه واردات ممکن است به صورت ترکیبی (compound) باشد که شامل هر دو نوع نسبت و ثابت است.
قوانین و مقررات تعرفه واردات لوازم یدکی خودرو
براساس قانون گمرک جمهوری اسلامی ایران، واردات لوازم یدکی خودرو به دسته‌بندی‌های زیر تقسیم می‌شود:
لوازم یدکی خودرو ساخت داخل
لوازم یدکی خودرو که در داخل کشور تولید شده‌اند و دارای نشان استاندارد ملی هستند. این لوازم یدکی خودرو بدون پرداخت هرگونه حق گمرک و عوارض واردات قابل واردات هستند. براساس قانون تشویق به تولید و حمایت از سرمایه‌گذاری، دولت می‌تواند به تولیدکنندگان داخلی لوازم یدکی خودرو تسهیلات، تخفیفات، معافیت‌ها و حمایت‌های مالی و غیر مالی اعطا کند.
لوازم یدکی خودرو ساخت خارج
لوازم یدکی خودرو که در خارج از کشور تولید شده‌اند و دارای نشان استاندارد بین‌المللی هستند. این لوازم یدکی خودرو با پرداخت حق گمرک و عوارض واردات قابل واردات هستند. دولت می‌تواند به سرمایه‌گذاران خارجی که در زمینه تولید لوازم یدکی خودرو فعالیت می‌کنند، امتیازات، امکانات، اطمینان و امنیت را فراهم کند.
لوازم یدکی خودرو غیر استاندارد
لوازم یدکی خودرو که نه در داخل کشور تولید شده‌اند و نه دارای نشان استاندارد بین‌المللی هستند. این لوازم یدکی خودرو با پرداخت حق گمرک و عوارض واردات به‌علاوه جریمه غیر استاندارد بودن قابل واردات هستند.
براساس قانون حمایت از حقوق مصرف‌کننده، مصرف‌کننده حق دارد که در صورت خرید لوازم یدکی خودرو غیر استاندارد، آن را به فروشنده برگردانده و مبلغ خرید را دریافت کند. همچنین مصرف‌کننده می‌تواند از فروشنده خسارت ناشی از استفاده از لوازم یدکی خودرو غیر استاندارد مطالبه کند.
نرخ تعرفه واردات لوازم یدکی خودرو در ایران
براساس آخرین تصویب نامه شورای عالی هماهنگی اقتصادی، نرخ تعرفه واردات لوازم یدکی خودرو در ایران به شرح زیر است:
لوازم یدکی خودرو ساخت داخل: صفر درصد
لوازم یدکی خودرو ساخت خارج: بین 5 تا 40 درصد بسته به نوع و کاربرد قطعه
لوازم یدکی خودرو غیر استاندارد: بین 10 تا 80 درصد بسته به نوع و کاربرد قطعه به‌علاوه جریمه غیر استاندارد بودن
این نرخ تعرفه واردات لوازم یدکی خودرو بر حسب درصد از ارزش گمرکی کالا محاسبه می‌شود. ارزش گمرکی کالا براساس قیمت روز بازار جهانی و نرخ رسمی ارز تعیین می‌شود. همچنین علاوه‌بر حق گمرک، عوارض دولت، بانک مرکزی، سازمان حفاظت محیط‌زیست، سازمان صنعت، معدن و تجارت و غیره نیز باید پرداخت شود.
عوامل مؤثر بر تعیین تعرفه واردات لوازم یدکی خودرو در ایران
برخی از عوامل مؤثر بر تعیین تعرفه واردات لوازم یدکی خودرو در ایران عبارتند از:
سطح تولید داخل
هرچه سطح تولید داخل لوازم یدکی خودرو بالاتر باشد، دولت با تعرفه واردات بیشتر از صنعت داخل محفاظت میکند. بالعکس اگر سطح تولید داخل پایین‌تر باشد، دولت تمایل دارد تعرفه واردات را کمتر تعیین کند تا نیاز مصرف‌کنندگان را برآورده کند. از طرفی در صورتی که سطح تقاضای داخل کمتر باشد، دولت تعرفه واردات را بیشتر تعیین میکند تا واردات را کنترل کند.
سطح تولید خارج
اگر سطح تولید خارج لوازم یدکی خودرو زیاد باشد، دولت نیز تعرفه واردات را کمتر تعیین میکند تا از فرصت‌های بازار جهانی بهره ببرد. اما اگر سطح تولید خارج کم باشد، دولت با تعیین تعرفه واردات بالا، از وابستگی به خارج جلوگیری میکند.
سطح کیفیت
اگر لوازم یدکی خودرو از لحاظ کیفی در سطح بالایی باشد، تعرفه واردات کم، باعث بهبود عملکرد و افزایش امنیت خودروها می‌شود. بالعکس اگر سطح کیفیت پایین‌تر باشد، تعرفه واردات بیشتر از آسیب به خودروها و مصرف‌کنندگان جلوگیری میکند.
سطح قیمت
درصورت کم بودن قیمت لوازم یدکی خودرو، تعرفه واردات بالاتر از نفوذ کالاهای ارزان و ضعیف به بازار داخل جلوگیری میکند. اما چنانچه قیمت زیاد باشد، دولت با تعیین تعرفه واردات کم، قابلیت خرید مصرف‌کنندگان را افزایش می‌دهد.
فواید و مضرات تعرفه واردات لوازم یدکی خودرو
بسته به سطح و نوع تعرفه واردات لوازم یدکی خودرو، برای دولت، صنعت، مصرف‌کنندگان و محیط‌زیست فواید مختلفی حاصل می‌شود. برخی از این فواید عبارتند از:
فواید برای دولت: از مزایای تعرفه واردات لوازم یدکی خودرو برای واردات می‌تواند از ازفزایش منبع درآمد بودجه، حمایت از صنعت داخل، تنظیم بازار داخل، اجرای سیاست‌ها، تقویت روابط بین‌المللی و دفاع از مصالح ملی نام برد.
فواید برای صنعت: صنعت با استفاده از تعرفه واردات لوازم یدکی خودرو می‌تواند از رقابت ناعادلانه کالاهای خارجی جلوگیری کرده و بازار خود را گسترش دهد. همچنین با ارتقای فناوری و نوآوری و افزایش کیفیت و کارآیی، سود خود را نیز افزایش می‌دهد.
فواید برای مصرف‌کنندگان: مصرف‌کنندگان با استفاده از این تعرفه می‌توانند از قطعات با کیفیت و استاندارد بهره ببرند، قابلیت خرید خود را حفظ کنند، گزینه‌های مختلف را در اختیار داشته باشند، عملکرد و امنیت خودروهایشان را بهینه کرده و از حقوق مصرف‌کننده خود دفاع کنند.
فواید برای محیط‌زیست: محیط‌زیست با استفاده از تعرفه واردات لوازم یدکی خودرو می‌تواند از استفاده از قطعات با کارآیی بالا و آلاینده کم، صرفه‌جویی در منابع و انرژی، کاهش آلودگی هوا، آب و خاک، حفاظت از تنوع زیستی بهره ببرد.
همچنین تعرفه واردات لوازم یدکی خودرو، می‌تواند مضرات مختلفی نیز داشته باشد، برخی از این مضرات عبارتند از:
مضرات برای دولت: مضرات تعرفه واردات لوازم یدکی خودرو برای دولت می‌تواند به کاهش منبع درآمد بودجه، تضعیف صنعت داخل، نامتعادل شدن بازار داخل، اجرایی نشدن سیاست‌های دولت، تضعیف روابط بین‌المللی و ناتوان برای دفاع از مصالح ملی منجر شود.
مضرات برای صنعت: تعرفه واردات لوازم یدکی خودرو می‌تواند آسیب‌هایی از قبیل نداشتن توانایی رقابت با کالاهای خارجی، از دست دادن بازار، عقب ماندن از دنیای فناوری و نوآوری، کاهش کیفیت و کارآیی، از دست دادن سود را به صنعت وارد کند.
مضرات برای مصرف‌کنندگان: این تعرفه ممکن است مصرف‌کنندگان را از قطعات با کیفیت و استاندارد محروم کند، قابلیت خرید آن‌ها را کاهش دهد، گزینه‌های محدودی برای انتخاب داشته باشند، عملکرد و امنیت خودروهایشان را ضعیف کند و از حقوق مصرف‌کننده خود نتواند دفاع کند.
مضرات برای محیط‌زیست: محیط زیست با استفاده از تعرفه واردات لوازم یدکی خودرو ممکن است از استفاده از قطعات با کارآیی پایین و آلاینده زیاد رنج ببرد، از صرفه‌جویی در منابع و انرژی محروم شود، از افزایش آلودگی هوا، آب و خاک و نیز تخریب تنوع زیستی آسیب ببیند.
راهکارهای بهبود تعرفه واردات لوازم یدکی خودرو
- دولت باید با سازمان جهانی تجارت همکاری کند و به توافقات تجاری چندجانبه یا دوجانبه پایبند باشد. این امر باعث می‌شود که دولت به قوانین و استانداردهای جهانی پاسخگو باشد و از تبعیض‌آمیزی در تعیین تعرفه واردات پرهیز کند.
- ارتقای تولید داخل راهکار بعدی برای بهبود این تعرفه‌ها است. دولت باید به تولیدکنندگان داخلی لوازم یدکی خودرو حمایت‌های مالی و غیر مالی اعطا کند و مشکلات آن‌ها را رفع کند. این امر باعث می‌شود که تولیدکنندگان داخلی بتوانند با کالاهای خارجی رقابت کنند و بازار خود را گسترش دهند.
- ارتقای کیفیت و استاندارد لوازم یدکی خودرو موضوع دیگری است که دولت باید آن اهمیت دهد و از واردات قطعات غیراستاندارد جلوگیری کند. این امر باعث می‌شود که مصرف‌کنندگان بتوانند از قطعات با کیفیت و امن بهره ببرند و خودروهایشان را در حالت بهینه نگه دارند.
- توسعه زیرساخت‌های گمرک از جمله حمل‌ونقل، بازرسی، نظارت، بانک، بورس، بیمه و استفاده از روش‌های نوین و الکترونیک در گمرک نیز باعث می‌شود که تجارت جهانی لوازم یدکی خودرو با هزینه، زمان، ریسک و مشکلات کمتر همراه باشد.
نتیجه‌گیری
لوازم یدکی خودرو یکی از مؤلفه‌های مهم صنعت خودروسازی است که بر عملکرد، امنیت، راحتی و زیبایی خودرو تأثیر دارد. تعرفه واردات لوازم یدکی خودرو یکی از ابزارهای تنظیم بازار و حفاظت از صنعت داخل است که بستگی به عوامل مختلف دارد. تعرفه واردات لوازم یدکی خودرو در هر کشور متفاوت است و بر بازار جهانی اثرات مثبت و منفی دارد. در این مقاله سعی کردیم اهمیت و نقاط مثبت و منفی تعرفه واردات خودرو را شرح دهیم. چنانچه سؤالی یا ابهامی برای شما باقی مانده با ما در میان بگذارید. کارشناسان شرکت بازرگانی آستریا با دانش و تجربه‌ای که دارند می‌توانند به بهترین نحو شما را راهنمایی کنند.
بدون دیدگاه