به طور کلی جابه‌جایی و حمل کالا و افراد به وسیله شناورهایی نظیر قایق و کشتی بر روی سطح آب‌های آزاد، حمل و نقل دریایی محسوب می‌شود. امروزه این نوع از حمل و نقل به یکی از بزرگ‌ترین صنایع در جهان تبدیل شده است. در ادامه به بررسی تمامی نکات مرتبط با حمل دریایی و انواع روش‌های آن می‌پردازیم. اگر شماهم جزء افراد علاقه‌مند به این تجارت بین‌المللی پرسود و درآمد هستید و قصد آشنایی با جابه‌جایی کالا از راه آبی را دارید، پیشنهاد می‌شود تا انتها این مقاله با ما همراه باشید. با مطالعه این مقاله، آگاهی لازم در مورد انواع حمل دریایی را کسب خواهید کرد.
اهمیت و مزایای حمل دریایی
جابه‌جایی کالاها از راه دریا یک شاخص مهم و تأثیرگذار برای محک پیشرفت و توسعه هر کشوری تلقی می‌شود. به دلیل این‌که بیشتر سطح زمین از آب‌ها تشکیل شده است، برای جابه‌جایی کالاها به حمل دریایی نیازمند هستیم. بهره‌گیری از این صنعت فقط در جهت جابه‌جایی کالاها نیست بلکه امروزه مسافران بسیاری از طریق انواع حمل دریایی بر روی سطح آب‌ها جابه‌جا می‌شوند. بیشترین اهمیت حمل دریایی به خاطر تأثیرگذاری مستقیم بر قیمت کالا است که موجبات افزایش رقابت افراد دخیل در این صنعت را فراهم می‌کند. اثرگذاری بر زنجیره اقتصاد جهانی، دلیل اصلی جایگاه مهم این روش حمل و نقل نسبت به دیگر روش‌ها است.
از مهمترین مزایای حمل و نقل آبی، حمل ارزان آن نسبت به دیگر روش‌های حمل و نقل است. در شرکت‌های بزرگ بین‌المللی و شرکت‌های تجاری معروف و موفق، بهره‌گیری از این روش را بر حمل و نقل زمینی و هوایی ترجیح می‌دهند. از دیگر مزایای پراهمیت جابه‌جایی کالاها از طریق دریا، پایداری و ثبات نرخ کرایه کشتی‌هاست. در قوانین و اصول حمل دریایی تأکید بسیاری بر روی عدم تغییر کرایه‌ها در مدت زمان‌های کوتاه شده است؛ به همین دلیل برای بهره‌گیری از این روش، احتیاجی به بررسی و چک کردن دقیقه‌ای کرایه‌ها نیست. مزیت دیگر این روش از انواع حمل دریایی، ایمنی و امنیت بسیاری است که دارد. احتمال بروز خطرات در فرآید حمل و نقل دریایی خیلی پایین است و به همین دلیل محبوبیت این روش در بین بازرگانان روز به روز افزایش می‌یابد.
نحوه انجام حمل و نقل دریایی
در انواع حمل دریایی، از شناورهای تجهیزشده و دارای امکانات متنوع برای جابه‌جایی کالاها استفاده می‌شود. همچنین به امکانات و تجهیزات خاصی در بنادر مبدأ و مقصد نیاز است تا فرآیند بارگیری و تخلیه بار به آسانی و در زمان کمی انجام گیرد.
بارگیری و تخلیه بار مراحل مختلفی دارند که رعایت قوانین مرتبط با این مراحل، سبب سهولت در حمل و نقل دریایی می‌شود. با ورود کشتی حاوی کالا و بار مورد نظر و توقف آن در بندر برای تخلیه بار، مأموران بهداشت به بررسی مدارک مربوطه می‌پردازند و در نهایت اجازه ارتباط بندر با کشتی را صادر می‌کنند.
مأموران گمرک هم وظیفه خود در جهت ارائه دفتر مخصوص خصوصیات کلی کالا را انجام می‌دهند. این دفتر مخصوص شامل اطلاعاتی نظیر هویت و تعداد افراد حاضر در کشتی، نوع کشتی، مقصد و مبدأ آن، تعداد و مقدار کالاها است. در مرحله بعد، از تخلیه کالاهای ممنوع الورود جلوگیری می‌شود و فرمانده کشتی مربوطه باید فهرست کالاهایی که باید تخلیه شوند را در اظهارنامه‌ای برای گمرک شرح بدهد.
انواع روش‌های حمل دریایی
حمل کالاها از راه دریا، تأثیرگذاری چشم‌گیری در تجارت بین‌الملل دارد. کالاهای مختلف تجاری، به چند شکل و روش از راه آب‌های آزاد و دریاها جابه‌جا می‌شوند. از عوامل اثرگذار در این زمینه می‌توان به مسیر حرکت شناور، نحوه بسته بندی بار، نوع شناور، اندازه و میزان بار اشاره کرد. همچنین شرایط جغرافیایی کشور مقصد و هزینه جابه‌جایی بار نیز در نحوه انجام این کار تأثیر می‌گذارد.
حمل دریایی از لحاظ بسته‌بندی، مسیر حرکت و نوع و ظرفیت بار به چند دسته تقسیم می‌گردد که روش کانتینری و فله از مهمترین و پرکاربردترین آن‌هاست. انواع حمل دریایی از لحاظ بسته‌بندی شامل حمل کانتینری، فله، کشتی بارج، حمل بار کشتی به صورت Ro-Ro و حمل بارهای عمده می‌شود. جابه‌جایی بار از طریق دریا و با توجه به مسیر حرکت شناور، می‌تواند به صورت مستقیم و غیرمستقیم انجام گیرد. حمل غیرمستقیم آبی شامل روش‌های کراس استافینگ، ترانسشیپ و حمل ترکیبی است. همچنین انواع حمل دریایی از نظر نوع و ظرفیت بار به دو دسته حمل دریایی خرده بار و حمل دریایی فول بار تقسیم می‌شوند.
روش حمل کانتینری
کانتینر به یک جعبه فلزی محکم گفته می‌شود که در جهت نگهداری کالاها در زمان حمل و نقل استفاده می‌گردد. این جعبه دارای قابلیت استفاده مجدد است و در سایزهای مختلف کوچیک تا خیلی بزرگ ساخته می‌شود. در حال حاضر کانتینرها در سه اندازه ۱۰ فوت، ۲۰ فوت و ۴۰ فوت تهیه میگردند.
کانتینر برای حمل بار در مسافت‌های طولانی دریایی بسیار مفید است و هزینه برای جابه‌جایی بار را به صورت چشم‌گیری می‌کاهد. از دیگر مزایای پراهمیت کانتینر می توان به انعطاف پذیری و تطبیق پذیری بالا، افزایش سرعت حمل و نقل و ایمنی و امنیت بالای آن اشاره کرد. امروزه روش حمل کانتینری بخش عظیمی از حمل و نقل دریایی را به خود اختصاص داده است. از لحاظ کاربردی کانتینرها انواع مختلفی دارند.
انواع کانتینر در حمل دریایی
- کانتینر کالای خشک، کارآمدترین نوع کانتینر
- کانتینر مخصوص حمل گازهای بی‌خطر در شکل استوانه‌ای
- کانتینر مخزن دار با بدنه خاص برای حمل گازهای خطرناک
- کانتینر یخچالی برای جابه‌جایی بارهای حساس به دما با امکان فاسد شدن
- کانتینر حرارتی و عایق بندی‌شده مجهز به موتور گرم کننده و عایق برای حمل و نگهداری اندام‌های بدن، گوشت، خون، مواد شیمیایی خطرناک، انواع دارو و…
- کانتینر تهویه‌دار در جهت حمل اقلامی همچون قهوه که احتیاج به تهویه هوا دارند
- کانتینر با قابلیت تاشو برای حمل کالای بیشتر در فضای حداقلی
- کانتینر روباز بدون سقف
- کانتینر پهلوباز دارای دو درب در اطرف آن
- کانتینر روباز و پهلوباز که قابلیت‌های ترکیبی هر دو مورد را دارد
- کانتینر حامل اقلام فله‌ای و فاقد بسته‌بندی
- کانتینر مسطح برای حمل کالاهایی با وزن زیاد
- کانتینر تخصصی برای حمل مایعات
- کانتینر تخصصی برای حمل حیوانات
- کانتینر تخصصی برای حمل خودروها
روش حمل فله
در این روش از انواع حمل دریایی، اقلامی جابه‌جا می‌شوند که فاقد بسته‌بندی هستند و بسته به نوعشان نیاز به مخازن خاصی دارند. از مزایای این روش می‌توان به تخلیه سریع بار به دلیل عدم نیاز به بسته‌بندی و پلمپ و هزینه مقرون به صرفه آن اشاره کرد. از کشتی‌های فله بر بزرگ جثه برای جابه‌جایی مواد و کالاهای فله بهره‌گیری می‌شود. این کشتی‌ها به دو دسته کشتی‌های مخصوص بار فله خشک و کشتی‌های مخصوص بار فله مایع تقسیم‌بندی میگردند. در کشتی‌های حمل بار فله خشک از مخازن مخصوص در جهت حمل محصولاتی همچون غلات، سیمان و سنگ آهن استفاده می‌شود. همچنین در کشتی‌های حمل بار فله مایع، محفظه‌ای برای حمل مایعاتی نظیر نفت، گازهای مایع LPG و LNG و مواد شیمیایی در نظر گرفته شده است. از مهمترین کشتی‌های فله بر می‌توان به کشتی‌های فله بر ساده، سنتی، بدون جرثقیل، خود تخلیه‌کن و دریاچه رو اشاره نمود.
روش حمل بار با کشتی بارج یا دوبه
کشتی بارج شناوری بدون موتور است که توانایی حمل و نقل کالاهای بزرگ با حجم زیاد را دارد. این کشتی احتیاج دارد که توسط یک کشنده حرکت کند و بیشترین استفاده از آن در حمل و نقل مواد و کالاها از کانال‌های دریایی و رودخانه هاست.
در انواع حمل دریای، از کشتی دوبه در مسافت‌های کوتاه و برای سبک کردن، تخلیه و بارگیری بارها در اسکله بهره‌گیری می‌شود. از مزیت‌های این روش می‌توان وجود انبار و محفظه برای حفاظت از محموله، قابلیت عبور از تنگه‌ها و آب های کم عمق، امکان جابه‌جایی جرثقیل و قیمت مناسب کشتی‌های بارج را نام برد. کاربردی‌ترین این کشتی‌ها کشتی کرجی باراکس و شناور ماشینی هستند.
روش حمل دریایی RO-RO
این روش از انواع حمل دریایی، توسط کشتی رورو انجام می‌گیرد. این کشتی به صورت تخصصی حمل و جابه‌جایی وسایل چرخ‌دار نظیر خودروها و ماشین‌های سنگین را بر عهده دارد. کشتی‌های RO-RO دارای رمپ‌هایی هستند که جابه‌جایی ماشین‌آلات و خودروها را آسان‌تر می‌کند. همچنین از این روش برای حمل تجهیزات ریلی همچون تریلر و واگن‌ها بهره‌گیری می‌شود.
روش حمل بارهای عمده
این روش برای جابه‌جایی دریایی بارهای عمده‌ای است که از حجم زیادی برخوردارند و نیازی به بسته‌بندی ندارند. آهن‌آلات و فلزهای پرحجم با این روش و به وسیله کشتی‌های اختصاصی بریک بالک حمل می‌شوند.
روش مستقیم در حمل دریایی
در این روش از انواع حمل دریایی، کالاها به طور مستقیم و بدون احتیاج به تغییر کشتی و بارگیری دوباره، به بنادر مقصد حمل میگردند. از فواید این روش می‌توان به زمان بهینه و هزینه مقرون به صرفه آن اشاره کرد.
روش غیرمستقیم در حمل دریایی
در این روش کالاهای مورد نظر به طور مستقیم از مبدأ به مقصد نمی‌روند بلکه از مبدأ بارگیری می‌شوند؛ در بندر یا کشتی واسطه تخلیه میگردند و مجددا به سمت مقصد بارگیری می‌شوند. این روش دو نوع دارد که شامل روش کراس استافینگ و ترانسشیپ یا حمل ترکیبی است.
روش حمل کراس استافینگ
کراس استافینگ یکی از پرکاربردترین روش‌ها در انواع حمل دریایی است. این روش در زمینه صادرات و واردات از طریق راه‌های آبی، نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند. در برخی از بنادر محدودیت‌هایی در هنگام بارگیری و تخلیه اقلام وجود دارد و به همین دلیل روش کراس استاف راه رهایی از این محدودیت‌هاست. در این روش کشتی‌ها در مکانی خارج از محدوده بنادر متوقف می‌شوند و بارها را به کشتی‌های کوچکتر منتقل می‌کنند تا تخلیه بارها در بنادر آسان‌تر انجام گیرد.
روش ترانسشیپ و حمل ترکیبی
در فرآید صادرات و واردات در صورت انجام تخلف، ممکن است محصولات افراد در یک گمرکی، با ممنوعیت ورود مواجه شود. در این صورت هر تاجر یا بازرگانی که می‌خواهد برای واردات و یا صادرات کالاهای مختلف اقدام کند، باید با قوانین کشور مقصد آشنا بوده و بر اساس آن عمل کند. در این راستا ممکن است مشکلاتی بر سر راه افراد قرار بگیرد؛ گاهی ممکن است کالای افراد در یک گمرکی با ممنوعیت ورود مواجه شود. در مواجهه با این شرایط و مشکلات ناشی از آن، می‌توان از روش ترانسشیپ و حمل و نقل ترکیبی استفاده کرد.
از مزایای این روش می‌توان به ارسال کالاهای چند مقصدی در فواصل نزدیک و تغییر حامل اشاره کرد. حمل بارها به یک کشور میانجی و رسیدن بارها به مقصد از طریق آن نیز، نوعی ترانسشیپ تلقی می‌شود.
اگر در انواع حمل دریایی، به دنبال روشی غیر مستقیم می‌گردید، این روش برای مواقعی است که به یک واسطه برای جابه‌جایی محموله‌ها احتیاج است تا به نحوی واسطه‌گری کند.
در کشور واسطه امکان تبدیل حمل و نقل آبی به حمل و نقل زمینی یا هوایی و بالعکس وجود دارد. در این شرایط بارگیری و تخلیه بار دوبار انجام می‌شود که با افزایش هزینه و زمان امکان جابه‌جایی کالاها بین کشورهای مختلف فراهم می‌گردد. این نوع روش ترانسشیپ برای کشورهای تحت تحریم بسیار مفید و کاربردی است.
روش حمل دریایی خرده بار یا گروپاژ
این روش برای حمل کالاهایی با مقدار کم است که ظرفیت یک کانتینر را پر نمی‌کنند و خرده بار تلقی می‌شنود. انواع کالاها و تجهیزات صنعتی و معدنی کم حجم، نمونه محصولات تجاری، دستگاه‌های حساس و لوازم شخصی را می‌توان به صورت خرده بار یا گروپاژ به مقصد مورد نظر، ارسال کرد.
روش حمل دریایی فول بار
اگر حجم بار بیشتر از خرده بار باشد و توانایی پر کردن حجم یک کانتینر را داشته باشد، فول بار تلفی می‌شود و باید با روش حمل دریایی فول بار جابه‌جا شود.
ترتیب و پیچیدگی فرآیند ترخیص بار دریایی از گمرک
فرآیند ترخیص کانتینر دریایی از گمرک، یک دوره ضروری در زنجیره حمل‌ونقل دریایی و تجارت بین‌المللی است. مدت زمان این پروسه به روش حمل و نقل دریایی بین المللی بستگی دارد. شما باید اطلاع کاملی از انواع حمل و نقل دریایی داشته باشید. در ادامه مراحل ترخیص کانتینر دریایی را شرح می‌دهیم که شامل عبور کالاها از گمرک‌های دریایی معتبر تا رسیدن به مقصد نهایی با پرداخت هزینه‌های گمرکی و ترخیص نهایی است.
بررسی دقیق اطلاعات بار و کشتی
هنگامی که کشتی به بندر وارد می‌شود، اطلاعات مربوط به کالاها و کشتی با دقت وارد دفاتر گمرکی می‌شوند. این مرحله اولیه، پایه‌ای است که بر اساس آن سایر مراحل شکل می‌گیرند.
بررسی و تأیید اسناد و مدارک
مهمترین قدم بعدی، بررسی اسناد و مدارک است. فاکتور، پروفرما، بارنامه، بیمه‌نامه و گواهی‌های مبدا و مقصد، جزئیاتی هستند که برای اطمینان از صحت و کامل بودن اطلاعات مورد نیاز است.
محاسبه دقیق و پرداخت هزینه‌های گمرکی
در این مرحله، هزینه‌های مربوط به گمرک‌ها، مالیات‌ها و عوارض محاسبه می‌شوند. اطمینان از صحت محاسبات، از راه برداشتن موانع مالیاتی مواجهه در مراحل بعدی کمک می‌کند.
تحویل بار به گیرنده
پس از پرداخت هزینه‌های گمرکی، کالا به گیرنده تحویل داده می‌شود. این مرحله نهایی فرآیند، معیار اصلی موفقیت در ترخیص بار دریایی است.
نظارت دقیق بر تحویل بار
در صورت نیاز، فرآیند تحویل بار با دقت مانیتور می‌شود تا از عدم وقوع هر گونه مشکل در مراحل انتقال اطمینان حاصل شود.
با انجام این مراحل، کشتی اجازه خروج از بندر را دریافت می‌کند و فرآیند ترخیص کانتینر دریایی از گمرک به سرانجام می‌رسد. حمل بار دریایی، پیچیدگی‌ها و نیازهایی دارند که با همکاری با کارشناسان گمرکی، به راحتی قابل پیش‌بینی و اجرا هستند.
جمع بندی: انواع حمل دریایی
در این مقاله از شرکت بازرگانی آستریا با انواع حمل دریایی و روش‌های آن آشنا شدیم. اگر در این زمینه سوالی دارید یا به خدمات حمل دریایی نیاز دارید، با کارشناسان شرکت آستریا تماس بگیرید کارشناسان این شرکت بازرگانی می‌توانند کمک‌های ارزشمندی در زمینه های مختلف مانند حمل هوایی و حمل دریایی از چین به شما ارائه دهند. آستریا با توجه به نوع بار شما، روش مناسبی برای ارسال انتخاب کرده و آن را در سریع‌ترین زمان ممکن به نقاط مختلف دنیا انتقال می‌دهد. همچنین شما این امکان را خواهید داشت که بار خود را تا رسیدن به مقصد رهگیری کنید.
بدون دیدگاه