آیا می‌دانید تعهد ترانزیت چیست و از آن در تجارت چه استفاده‌ای می‌شود؟ در وهله اول باید بگوییم که ترانزیت کالاها در واقع به واردات و صادرات کالاها گفته می‌شود و مشمول بسیاری از قوانین و مقررات است. تعهد ترانزیت یکی از الزامات در تجارت بین‌المللی است که ما در این مطلب سعی کردیم اطلاعات جامع و مفیدی از آن خدمت شما ارائه کنیم.
تعهد ترانزیت به چه معناست؟
یکی از ملزومات ترانزیت کالا از خارج به داخل کشور و برعکس آن، بیمه کردن کالا است. چرا که در حین سوار کردن، انتقال و پیاده کردن محموله، احتمال آسیب به آن وجود خواهد داشت. بر اساس استانداردهای قوانین بیمه، در بیمه باربری ترانزیت تعهداتی وجود دارد و این تعهد در زمانی استفاده می‌شود که کل بار در یک حادثه از بین برود.
در واقع تعهد ترانزیت به قراردادی می‌گویند که میان متصدی حملونقل، صاحب کالا و گمرک کشور ثالث بسته می‌شود و در آن تعهد، ضوابط و شرایط عبور کالا از قلمرو آن کشور مشخص می‌گردد. این تعهد، تضمین‌کننده این امر است که کالا بدون توقف و یا تغییر مسیر، به مقصد نهایی خود خواهد رسید. در این صورت صاحبان کالا با خیالی آسوده و بدون نگرانی، منتظر ترخیص کالا خودشان در زمان و مکان مقرر خواهند بود.
تعهد ترانزیت چه مزایایی دارد؟
تعهد در ترانزیت کالا دارای مزایای بسیاری است که در ادامه به چند مورد از اصلی‌ترین آنها اشاره خواهد شد:
صرفه‌جویی در زمان
تشریفات گمرکی در مبدأ و مقصد با استفاده از تعهد ترانزیت، به حداقل خود رسیده و اینگونه سرعت حملونقل کالا افزایش می‌یابد.
افزایش امنیت
تعهد ترانزیت، می‌تواند ضمانت‌های لازم جهت حفظ سلامت و امنیت کالا را در طول مسیر فراهم کند.
دسترسی به بازارهای جدید
تعهد ترانزیت، امکان صادرات و واردات بدون خسارت کالا را با انواع کشورها ممکن ساخته و برای تجارت جهانی، فرصت‌های جدیدی را ایجاد می‌کند.
تعهد ترانزیت داخلی و خارجی
انواع تعهد ترانزیت کالا به دو صورت داخلی و خارجی خواهد بود که در ادامه آن را توضیح می‌دهیم:
ترانزیت داخلی: تعهد ترانزیت داخلی، برای زمانی استفاده می‌شود که مبدأ و مقصد کالا در داخل یک کشور بوده و مسیر حملونقل از قلمرو گمرک یک و یا چند استان عبور می‌کند.
ترانزیت خارجی: در تعهد ترانزیت خارجی، مبدأ و مقصد کالا در دو کشور مختلف بوده و عبور کالا نیز از قلمرو گمرک یک و یا چند کشور ثالث انجام خواهد شد.
طرفین تعهد ترانزیت چه کسانی هستند؟
در تعهد ترانزیت، هر کدام از طرفین اصلی تعهداتی را بر عهده دارند که موظف به انجام آنها هستند. طرفین اصلی تعهد ترانزیتی عبارتند از:
1. صاحب کالا
صاحب کالا همان مالک محموله است که می‌خواهد آن را از مسیر کشور ثالث عبور دهد. تعهدات صاحب کالا عبارتند از:
- پرداخت عوارض و حقوق گمرکی
- ارائه کردن مدارک و اسناد مورد نیاز به گمرک
- تعهد در مورد عدم تخلیه و بارگیری محموله در کشور ثالث
2. متصدی حمل و نقل
متصدی حملونقل شرکت یا شخصی است که مسئولیت جابجایی کالا را از مبدأ تا مقصد بر عهده دارد. تعهدات متصدی حملونقل عبارتند از:
- حفظ امنیت و سلامت کالا
- جابجایی کالا در مسیر و در زمان تعیین شده
- ارائه بیمه باربری
3. گمرک کشور ثالث
گمرک کشور ثالث، وظیفه نظارت بر عبور محموله از قلمرو خود و نیز اخذ عوارض و حقوق گمرکی را دارد. تعهدات گمرک کشور ثالث عبارتند از:
- ارائه تسهیلات لازم جهت عبور سریع کالا
- نظارت بر عبور محموله از قلمرو خود
- عدم ممانعت از عبور کالا و توقف آن
البته ممکن است علاوه بر این سه طرف، اشخاص دیگری همچون شرکت‌های بیمه و شرکت‌های حملونقل نیز در تعهد ترانزیت دخیل باشند.
تعهد ترانزیت شامل چه مواردی است؟
در واقع تعهد ترانزیت شامل موارد زیر خواهد شد:
ارائه اسناد و مدارک: متصدی حملونقل و صاحبان کالا، وظیفه دارند که اسناد و مدارک مورد نیاز جهت ترانزیت محموله را به گمرک کشور ثالث ارائه نمایند. از جمله این اسناد باید به بارنامه که در آن میزان، نوع و متراژ کالا و نیز جزئیاتی از این قبیل درج شده است، اشاره کرد.
بیمه باربری: به منظور امنیت کالا و حفظ سلامت آن در طول مسیر، توصیه می‌شود تا بیمه باربری ترانزیت تهیه گردد.
تضمین و وثیقه: در مواردی ممکن است گمرک کشور، برای تضمین عبور کالا، یک وثیقه یا ضمانت‌نامه از متصدی حملونقل و یا صاحب کالا دریافت نمایند.
رعایت قوانین و مقررات: عبور کالا از قلمرو هر کشور، مطابق با مقررات و قوانین گمرکی آن کشور است.
انواع تعهد ترانزیت کالا
تعهد ترانزیت کالا انواع مختلفی دارد و هریک از آنها برای موارد خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه به توضیح هر یک از آنها خواهیم پرداخت.
تعهد بند C، تعهدی برای حوادث بیشتر
بند C در تعهد ترانزیت شامل حوادثی بیشتر از آتش‌سوزی می‌شود. به طور کلی تعهد بند C برای ترانزیت زمینی که اغلب با کامیون انجام می‌شود و همچنین ترانزیت دریایی که با کشتی صورت خواهد گرفت، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این تعهد، هر نوع خسارت به کالاهای داخل کشتی به علت برخورد کشتی با هر چیز خارج از آب، پوشش داده شده است. این تعهد، مواردی زیر را پوشش می‌دهد.
- انفجار یا آتش‌سوزی
- به گل نشستن کشتی
- غرق شدن یا واژگونی کشتی
- تخلیه اضطراری محموله
- واژگونی یا تصادف وسیله نقلیه زمینی
- آسیب یا انداختن کالاها به دریا به دلیل کاهش دادن وزن کشتی
- انهدام در جریان خسارت عمومی
تعهد بند B، حتی باری بلایای طبیعی
در تعهد بند B ، حتی بلایای طبیعی نیز زیر پوشش بیمه قرار خواهند گرفت. به‌صورت کلی این تعهد برای سفرهای دریایی و زمینی در نظر گرفته شده است و شامل کالاهایی که با هواپیما ترانزیت می‌شوند، نمی‌گردد. به این علت، اکثر شرکت‌های حملونقل که واردات خود را توسط کشتی انجام می‌دهند، از این تعهد استفاده می‌کنند. موارد تحت پوشش تعهد بند B، در زیر بیان شده است.
- نفوذ آب به درون کانتینر
- خسارت دیدن کالاها هنگام تخلیه
- آسیب به کالا به علت ماندن در کشتی
- خسارات ناشی از آتشفشان، زلزله و صاعقه
- به دریا افتادن محموله از روی عرشه کشتی
- ورود آب رودخانه، دریا و دریاچه به درون کشتی
- دزدی و سرقت کالاها
تعهد بند A ، کامل‌ترین نوع بیمه ترانزیت
تعهد بند A ، برای کالاهایی تعریف شده است که آسیب‌پذیر است. در واقع در این تعهد می‌توان خساراتی را مشاهده کرد که در تعهدات قبلی پوشش داده نشده است. به طور کلی این تعهدات جهت جلوگیری از هرگونه صدمه به محمولات ترانزیت شده، داده می‌شود. مهم‌ترین پوشش‌ها در تعهد بند A، بیمه باربری ترانزیت به شرح زیر است:
- ایجاد خسارت عمدی به کالاها به وسیله بیمه‌گذار
- آسیب کالاها به دلیل بسته‌بندی نامناسب بیمه‌گذار
- کاهش وزن، فرسودگی و پوسیدگی محموله در حین انتقال
- آسیب به علت نقص ذاتی کالاهای تحت پوشش
- آسیب ناشی از تأخیر در حمل کالا برای مواد غذایی
- اتلاف ناشی از عدم توانایی مالی طرفین در انجام تعهد مالی
- آسیب ایجاد شده ناشی از کار با مواد مربوط به انرژی هسته‌ای
- بروز آسیب به خاطر جنگ و قحطی
- آسیب‌دیدگی به علت بسته‌بندی نامناسب
- تلفات و خسارات به وجود آمده به علت ضعف مالی
چگونگی دریافت خسارت از بیمه باربری
در اینجا لازم است تا از مدارک و شرایطی که جهت دریافت خسارت از بیمه باربری مورد نیاز است، آگاهی داشته باشیم. این مدارک و شرایط برای زمانی است که هر نوع خسارتی به کالای شما وارد شده باشد و شما تصمیم داشته باشید بر اساس تعهداتی که بیمه باربری ترانزیت آن را به شما داده است، خسارت دریافت کنید.
ممکن است مدتی بعد از تحویل بار، شما متوجه شوید که خسارت به محموله‌تان وارد شده است. به همین علت لازم است که شما با داشتن مستندات و همچنین مدارک مورد نیاز، ادعای خسارت کنید و بیمه باربری ترانزیت هم به خوبی به تعهدات خود عمل نماید. مدارک لازم جهت دریافت خسارت شامل موارد زیر است.
- بارنامه و فاکتور خرید
- بارنامه حمل داخلی و نامه اعلام
- بیمه‌گذار گواهی بازرسی کالا
- گواهی مبدأ و صورت بسته‌بندی
- راه نامه CMR در مورد حملونقل زمینی
- تصویر دو طرف پشت و روی پروانه ورودی کالا در کالاهای وارداتی
- تصویر پشت و روی پروانه خروجی کالا در کالاهای صادراتی
- قبض‌های مرتبط با انبار گمرک
- صورت‌جلسه گمرکی یا بندری
- گواهی کسر تخلیه و یا عدم تحویل کالا در مواقعی که در کالاهای دریافتی، کسری وجود داشته باشد.
- گواهی نیروی انتظامی از بروز حادثه در مواقعی که اتفاقی رخ داده باشد.
بهترین نوع ترانزیت کدام نوع است؟
به طور کلی و با توجه به بندهایی که در مورد تعهد ترانزیت به آنها اشاره شد، می‌توان به این موضوع پی برد که هر نوع ترانزیتی از مزایا و معایب خاص خود برخوردار است. به همین علت ما نمی‌توانیم به طور مطلق بگوییم که مثلاً ترانزیت هوایی نسبت به ترانزیت دریایی، کمتر دچار حادثه می‌شود و بهتر است که برای تمامی حمل‌ونقل‌هایتان از ترانزیت هوایی استفاده کنید. ولی در هر حال، در مورد این موضوع که کدام ترانزیت بهتر است لازم است که در ابتدا به نوع کالای وارداتی توجه کرده و بر این اساس نوع ترانزیت را تعیین کنید.
به عنوان مثال چنانچه شما می‌خواهید که وسایل بسیار ظریفی را وارد نمایید، توصیه می‌شود که از ترانزیت هوایی استفاده کنید. همچنین در وارد کردن پوشاک و اجناس الیافی، به این علت که کالایی شکننده نیستند، می‌توانید از ترانزیت دریایی نیز استفاده کنید. زیرا احتمال بروز آتش‌سوزی در حملونقل توسط کشتی کمتر از ترانزیت به وسیله قطار و کامیون است. پس اینکه بتوان به طور قاطع یک روش ترانزیت را بر سایر روش‌ها ترجیح داد، ممکن نخواهد بود.
مهم‌ترین نکته در این میان آن است که شما بتوانید بیمه باربری ترانزیت مناسبی را به جهت واردات محموله خود انتخاب نمایید. زیرا در این صورت، حتی اگر مشکلی هم پیش آید، خیالتان راحت است که هزینه خسارات وارده بر محموله شما به شکل کامل پرداخت می‌شود.
بدون دیدگاه