در دنیای پویای تجارت جهانی، جایی که کالاها بدون مرزها سفر میکنند، ترانشیپمنت (TRANSHIPMENT) به عنوان پلی حیاتی عمل میکند. این فرآیند پیچیده، جابجایی کالا از یک وسیله حملونقل به وسیله دیگر را در بر میگیرد و نقشی کلیدی در بهینهسازی مسیرهای حملونقل، کاهش هزینهها و تسریع در تحویل کالا ایفا میکند. ترانشیپمنت، با ایجاد انعطافپذیری در زنجیره تامین، به کسبوکارها کمک میکند تا به طور موثرتری به بازارهای جهانی دسترسی پیدا کنند و در عرصه رقابت باقی بمانند.
ترانشیپمنت (TRANSHIPMENT) چیست؟
ترانشیپمنت (Transhipment) در حملونقل بینالمللی به معنای جابجایی کالا از یک وسیله حملونقل به وسیله دیگر است. این فرایند معمولاً در بنادر یا پایانههای حملونقل انجام میشود و شامل تخلیه کالا از یک کشتی، قطار یا کامیون و بارگیری آن به وسیله دیگر میشود. نقل و انتقال ترانشیپ با عنوان «حمل و نقل ترکیبی» نیز معرفی میشود. هدف از ترانشیپمنت، بهبود کارایی و کاهش هزینههای حملونقل است. با استفاده از ترانشیپمنت، کالاها میتوانند به صورت سریعتر و با هزینه کمتر به مقصد نهایی خود برسند. این روش به ویژه در مواردی که مسیر مستقیم بین مبدا و مقصد وجود ندارد یا استفاده از یک وسیله حملونقل خاص به صرفه نیست، کاربرد دارد.
انواع تراپشیپمنت
ترانشیپمنت به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم میشود:
ترانشیپمنت داخلی
ترانشیپمنت داخلی به جابجایی کالا در داخل مرزهای یک کشور اشاره دارد. این فرآیند شامل انتقال کالا از یک نقطه به نقطه دیگر در همان کشور میشود. ترانشیپمنت داخلی میتواند به دلایل مختلفی انجام شود، از جمله بهبود کارایی حملونقل، کاهش هزینهها و تسهیل توزیع کالا. این نوع ترانشیپمنت معمولاً توسط شرکتهای حملونقل داخلی، شرکتهای لجستیکی یا حتی خود شرکتهای تولیدکننده انجام میشود. استفاده از روشهای مختلف حملونقل مانند کامیون، قطار، کشتی و هواپیما در ترانشیپمنت داخلی رایج است. انتخاب روش مناسب بستگی به عواملی مانند فاصله، نوع کالا و هزینه دارد. ترانشیپمنت داخلی نقش مهمی در اقتصاد کشور ایفا میکند و به گردش کالا و توسعه تجارت داخلی کمک میکند.
ترانشیپمنت بینالمللی
ترانشیپمنت بینالمللی به جابجایی کالا از یک کشور به کشور دیگر گفته میشود. این فرایند معمولاً در حملونقل دریایی و برای مسافتهای طولانی انجام میشود. در ترانشیپمنت بینالمللی، کالا ممکن است از یک کشتی به کشتی دیگر، از کشتی به وسایل حملونقل خشکی مانند قطار یا کامیون، یا از وسایل حملونقل خشکی به کشتی منتقل شود. این نوع ترانشیپمنت میتواند به کاهش هزینههای حملونقل، افزایش سرعت حملونقل، دسترسی به مناطق دورافتاده و تنوع در روشهای حملونقل کمک کند. با این حال، ترانشیپمنت بینالمللی ممکن است با چالشهایی مانند افزایش زمان حملونقل، خطر آسیب دیدن کالا، هزینههای اضافی و نیاز به هماهنگی بین وسایل حملونقل مختلف همراه باشد.
تفاوت ترانزیت و ترانشیپ
ترانزیت به حمل کالا از مبدا به مقصد از طریق خاک یک یا چند کشور دیگر گفته میشود، بدون اینکه کالا در آن کشورها پردازش یا تغییر یابد. به عبارت دیگر، کالا صرفاً از خاک آن کشورها عبور میکند. برای مثال، کالایی که از ایران به اروپا حمل میشود و از طریق ترکیه عبور میکند، در حال ترانزیت است.
ترانشیپ به جابجایی کالا از یک وسیله حملونقل به وسیله حملونقل دیگر در یک نقطه میانی گفته میشود. این نقطه میانی میتواند یک بندر، فرودگاه یا ایستگاه راهآهن باشد. ترانشیپ معمولاً زمانی انجام میشود که مسیر مستقیم بین مبدا و مقصد وجود نداشته باشد یا استفاده از وسایل حملونقل مختلف برای بخشهای مختلف مسیر، بهینهتر باشد. برای مثال، کالایی که از طریق کشتی از چین به سنگاپور حمل میشود و سپس از آنجا با هواپیما به استرالیا فرستاده میشود، ترانشیپ شده است.
مزایا و معایب ترانشیپمنت
ترانشیپمنت، به عنوان یک روش حملونقل بینالمللی، مزایا و معایب متعددی دارد که در ادامه به آنها اشاره میکنیم:
مزایا:
- کاهش هزینههای حملونقل: با استفاده از کشتیهای بزرگ برای مسیرهای طولانی و کشتیهای کوچک تر یا سایر وسایل حملونقل برای مسیرهای کوتاهتر، میتوان هزینههای حملو نقل را به طور قابل توجهی کاهش داد.
- افزایش سرعت حملونقل: انتقال کالا به کشتیهای سریعتر یا سایر وسایل حملونقل سریعتر در میانه راه، میتواند سرعت حملو نقل را افزایش دهد و زمان تحویل کالا را کوتاهتر کند.
- دسترسی به مناطق دورافتاده: ترانشیپمنت امکان دسترسی به مناطقی را فراهم میکند که کشتیهای بزرگ یا سایر وسایل حملونقل بزرگ قادر به ورود به آنها نیستند.
- تنوع در روشهای حملو نقل: ترانشیپمنت امکان استفاده از روشهای مختلف حملو نقل مانند کشتی، قطار، کامیون و هواپیما را در یک مسیر فراهم میکند و امکان انتخاب بهترین روش را برای هر بخش از مسیر فراهم میکند.
- انبارداری و توزیع: بنادر ترانشیپمنت میتوانند به عنوان مراکز انبارداری و توزیع کالا نیز عمل کنند و به شرکتها کمک کنند تا کالاهای خود را به صورت مؤثرتر مدیریت کنند.
معایب:
- افزایش زمان حملونقل: ترانشیپمنت ممکن است باعث افزایش زمان حملونقل شود، زیرا کالا باید از یک وسیله حملونقل به وسیله دیگر منتقل شود و این فرایند ممکن است زمانبر باشد.
- خطر آسیب دیدن کالا: هر بار که کالا بارگیری و تخلیه میشود، خطر آسیب دیدن آن افزایش مییابد.
- هزینههای اضافی: ترانشیپمنت ممکن است هزینههای اضافی مانند بارگیری و تخلیه، انبارداری و بیمه را به همراه داشته باشد.
- نیاز به هماهنگی: ترانشیپمنت نیاز به هماهنگی دقیق بین وسایل حملونقل مختلف دارد و هرگونه تأخیر یا مشکل در هماهنگی میتواند منجر به تأخیر در تحویل کالا شود.
کاربرد ترانشیپمنت
همانطور که گفته شد حمل و نقل یا ترانشیپمنت در حملو نقل دریایی و برای مسافتهای طولانی انجام میشود. در ادامه به بررسی کاربرد ترانشیپمنت میپردازیم.
کاهش هزینههای حملونقل
ترانشیپمنت یا حمل و نقل ترکیبی با استفاده از روشهای مختلف حمل (مانند کشتی، قطار، کامیون) امکان کاهش هزینههای حملونقل را فراهم میکند. این روش با بهینهسازی مسیرها، استفاده از وسایل حمل بزرگتر برای مسافتهای طولانی و وسایل کوچکتر برای مسافتهای کوتاه تر، و تجمیع بارها، به کاهش هزینههای جابجایی کالا کمک میکند. همچنین، ترانشیپمنت میتواند با استفاده از مراکز توزیع و انبارهای منطقهای، هزینههای انبارداری و توزیع را نیز کاهش دهد.
افزایش سرعت حملونقل
ترانشیپمنت یا حمل و نقل ترکیبی با استفاده از روشهای مختلف حمل کالا، مانند کشتی، قطار و کامیون، امکان جابجایی سریعتر کالاها را فراهم میکند. به عنوان مثال، کالاهایی که از طریق دریا به یک بندر میرسند، میتوانند به سرعت توسط قطار یا کامیون به مقصد نهایی خود منتقل شوند. این امر باعث کاهش زمان حمل و نقل و افزایش سرعت تحویل کالا به مشتریان میشود.
دسترسی به مناطق دورافتاده
ترانشیپمنت یا حمل و نقل ترکیبی، نقش حیاتی در دسترسی به مناطق دورافتاده ایفا میکند. با استفاده از این روش، کالاها ابتدا توسط کشتیهای بزرگ تا بنادر اصلی حمل شده و سپس از آنجا توسط کشتیهای کوچکتر، قایقها یا سایر وسایل حملو نقل محلی به مناطق دورافتاده و صعبالوصول ارسال میشوند. این امر به ویژه برای جزایر کوچک، مناطق کوهستانی یا مناطقی که فاقد زیر ساختهای حملو نقل مناسب هستند، اهمیت بسزایی دارد و امکان تأمین کالا و خدمات ضروری را برای ساکنین این مناطق فراهم میکند.
تنوع در روشهای حملونقل
ترانشیپمنت به عنوان یک راهکار مؤثر در حملو نقل، امکان استفاده از روشهای گوناگون حمل را در یک مسیر فراهم میکند و به این ترتیب، انعطافپذیری و کارایی سیستم حملو نقل را افزایش میدهد. برای نمونه، کالا میتواند ابتدا از طریق کشتی به یک بندر ترانشیپمنت منتقل شود و سپس از آنجا توسط قطار یا کامیون به مقصد نهایی حمل گردد. این ترکیب روشهای حملونقل، امکان دسترسی به مناطق مختلف و کاهش هزینههای حمل را فراهم میکند.
انبارداری و توزیع
در انبارداری و توزیع، ترانشیپمنت به معنای انتقال کالا از یک انبار یا مرکز توزیع به انبار یا مرکز توزیع دیگر است. این کار به دلایل مختلفی از جمله بهبود کارایی، کاهش هزینهها و افزایش سرعت ارسال انجام میشود. به عنوان مثال، یک شرکت ممکن است کالاهای خود را در انبارهای مختلف در سراسر کشور ذخیره کند و سپس با استفاده از ترانشیپمنت، آنها را به نزدیکترین انبار به مشتری ارسال کند.
ترانشیپمنت برای چه کالاهایی مناسب است؟
ترانشیپمنت برای طیف گستردهای از کالاها میتواند مناسب باشد، اما برخی از کالاها به دلایل مختلف بیشتر از سایرین از این روش حملونقل بهره میبرند. به طور کلی، کالاهایی که دارای ویژگیهای زیر هستند، برای ترانشیپمنت مناسبترند:
- کالاهای حجیم و سنگین: کالاهایی مانند ماشینآلات صنعتی، تجهیزات ساختمانی، و کالاهای فلهای که حمل آنها با کشتیهای بزرگ و از طریق مسیرهای دریایی طولانی به صرفهتر است.
- کالاهای با ارزش: کالاهایی مانند جواهرات، آثار هنری و کالاهای الکترونیکی که نیاز به امنیت بالا در طول حملو نقل دارند و ترانشیپمنت میتواند با کاهش تعداد دفعات بارگیری و تخلیه، خطر آسیب دیدن یا سرقت آنها را کاهش دهد.
- کالاهای فاسد شدنی: برخی از کالاهای فاسد شدنی مانند میوهها و سبزیجات را میتوان با استفاده از کشتیهای یخچالدار و از طریق ترانشیپمنت به مقاصد دوردست حمل کرد.
- کالاهایی که نیاز به شرایط خاص نگهداری دارند: برخی از کالاها مانند مواد شیمیایی و دارویی نیاز به شرایط خاص نگهداری در طول حملونقل دارند. ترانشیپمنت میتواند با فراهم کردن امکانات مناسب در بنادر و کشتیها، این شرایط را فراهم کند.
- کالاهایی که مقصد نهایی آنها به طور مستقیم توسط کشتیهای بزرگ قابل دسترسی نیست: در برخی موارد، بنادر کوچکتر یا مناطق داخلی کشورها نمیتوانند پذیرای کشتیهای بزرگ باشند. در این صورت، کالاها ابتدا به یک بندر بزرگتر منتقل میشوند و سپس از طریق ترانشیپمنت به مقصد نهایی خود ارسال میشوند.
ترانزیت و ترانشیپ هر دو اصطلاحاتی هستند که در حوزه حملونقل بینالمللی کالا مورد استفاده قرار میگیرند، اما تفاوتهای کلیدی بین آنها وجود دارد.
مراکز ترانشیپ کالا
مراکز ترانشیپ کالا، نقاطی استراتژیک در سراسر جهان هستند که به عنوان محلهایی برای انتقال کالا از یک وسیله حملونقل به وسیله دیگر عمل میکنند. این مراکز معمولاً در بنادر بزرگ، فرودگاههای بینالمللی و ایستگاههای راهآهن مهم واقع شدهاند. برخی از مهمترین مراکز ترانشیپ کالا در جهان عبارتند از:
- بنادر: سنگاپور، شانگهای، هنگ کنگ، روتردام، دبی، جبل علی، تانکرانشیپمنت در بنادر بزرگ جهان
- فرودگاهها: فرودگاه بینالمللی هنگ کنگ، فرودگاه بینالمللی دبی، فرودگاه بینالمللی فرانکفورت، فرودگاه بینالمللی آمستردام
بدون دیدگاه