حق توقف کانتینر و دموراژ دو اصطلاح کلیدی در حوزه تجارت بین‌المللی هستند که در فرایند حمل‌ونقل کالا به‌وسیله کانتینر استفاده می‌شوند. حق توقف به مبلغی گفته می‌شود که در صورت توقف بیش از حد مجاز یک کانتینر در یک مکان مشخص، مانند بندر یا انبار، از واردکننده یا صادرکننده از صاحب بار دریافت می‌شود. دموراژ نیز به معنای جریمه‌ای است که به دلیل تأخیر در تحویل یا تخلیه کانتینر به شرکت کشتیرانی پرداخت می‌شود.
این دو مفهوم در ظاهر مشابه به نظر می‌رسند، اما تفاوت‌های جزئی در کاربرد و محاسبه آن‌ها وجود دارد. در این مطلب، به بررسی دقیق‌تر دلایل اعمال تعرفه حق توقف، عوامل مؤثر بر آن و راهکارهای کاهش هزینه‌های مرتبط با دموراژ خواهیم پرداخت. اگر به دنبال بهینه‌سازی فرایندهای واردات و صادرات خود هستید، پیشنهاد می‌کنیم تا پایان این مقاله همراه ما باشید.
تعرفه حق توقف یا دموراژ کانتینر در سال 1403
ما در جدول زیر هزینه‌های احتمالی مربوط به حق توقف کانتینرها را شرح داده‌ایم:
| جدول هزینه حق توقف کانتینرهای DC و HC سال 1403 | ||
| واردات و صادرات | کانتینر 20 فوت ( ارزش به ریال) | کانتینر 40 فوت (ارزش به ریال) |
| 1 تا 10 روز | معاف | معاف |
| 11 تا20 روز | 2,200,000 | 4,400,000 |
| 21 تا 30 روز | 3,200,000 | 6,400,000 |
| 31 روز به بالا | 6,500,000 | 13,000,000 |
| جدول هزینه حق توقف کانتینرهای OT و FR سال 1403 | ||
| واردات و صادرات | کانتینر 20 فوت (ارزش به ریال) | کانتینر 40 فوت (ارزش به ریال) |
| 1 تا 10 روز | معاف | معاف |
| 11 تا 20 روز | 4,400,000 | 8,800,000 |
| 21 تا 30 روز | 6,400,000 | 12,800,000 |
| 31 روز به بالا | 13,000,000 | 26,000,000 |
دلایل اعمال تعرفه حق توقف
دو دلیل اصلی برای اعمال تعرفه حق توفق یا دموراژ وجود دارد که شامل موارد زیر است:
- تشویق به ترخیص سریع کالا: یکی از اهداف اصلی اعمال تعرفه حق توقف، تشویق واردکنندگان و صادرکنندگان به ترخیص سریع کالا از بنادر است. با اعمال این تعرفه، شرکت‌های کشتیرانی به صاحبان کالا انگیزه می‌دهند تا با انجام مراحل گمرکی و پرداخت هزینه‌ها دراسرع‌وقت، کانتینرهای خود را تخلیه کرده و از پرداخت هزینه‌های اضافی جلوگیری کنند.
- جبران هزینه‌های نگهداری کانتینر: نگهداری هر کانتینر در بندر یا انبار برای شرکت کشتیرانی هزینه‌هایی را به همراه دارد. این هزینه‌ها شامل هزینه‌های اجاره زمین، نیروی انسانی، تجهیزات و همچنین هزینه‌های مالی ناشی از سرمایه‌گذاری در ناوگان است. با اعمال تعرفه حق توقف، شرکت‌های کشتیرانی می‌توانند بخشی از این هزینه‌ها را از صاحبان کالا دریافت کرده و تعادل مالی خود را حفظ کنند.
به طور خلاصه، تعرفه حق توقف ابزاری است که با هدف ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضای کانتینر، مدیریت کارآمد فضای بندری، تشویق به ترخیص سریع کالا و جبران هزینه‌های نگهداری کانتینر دریافت می‌شود.
عوامل مؤثر بر تعرفه حق توقف کانتینر
عوامل متعددی بر تعرفه حق توقف کانتینر تأثیرگذار هستند که می‌توانیم آن‌ها را به چند دستۀ کلی تقسیم کنیم:
1. عوامل مرتبط با کانتینر و کالا
- نوع کانتینر: کانتینرهای خشک، یخچالی، تانکری و ویژه هر کدام تعرفه‌های متفاوتی دارند.
- ابعاد و ظرفیت کانتینر: کانتینرهای با ابعاد و ظرفیت بیشتر معمولاً تعرفه‌های بالاتری دارند.
- نوع کالا: کالاهای خطرناک، کالاهای فاسدشدنی و کالاهای باارزش بالا ممکن است تعرفه‌های بیشتری به همراه داشته باشند.
- وزن کالا: وزن کالا به طور مستقیم بر هزینه‌های حمل‌ونقل و در نتیجه تعرفه حق توقف تأثیر می‌گذارد.
2. عوامل مرتبط با خط کشتیرانی و بندر
- خط کشتیرانی: هر خط کشتیرانی تعرفه‌های خاص خود را دارد که ممکن است بر اساس سیاست‌های تجاری، هزینه‌های عملیاتی و سایر عوامل متفاوت باشد.
- بندر مقصد: بندر مقصد، امکانات بندری، هزینه‌های عملیاتی بندر و قوانین و مقررات محلی بر تعرفه حق توقف تأثیرگذار هستند.
- فاصله بندر مبدأ تا مقصد: فاصله طولانی‌تر معمولاً به معنای هزینه‌های حمل‌ونقل بالاتر و در نتیجه تعرفه حق توقف بیشتر است.
- ترافیک بندر: در صورت شلوغی بندر و کمبود فضای خالی، تعرفه حق توقف ممکن است افزایش یابد.
3. عوامل مرتبط با زمان و شرایط بازار
- مدت‌زمان توقف کانتینر: هر چه مدت‌زمان توقف کانتینر بیشتر باشد، تعرفه حق توقف نیز بالاتر خواهد بود.
- فصل سال: در برخی فصول سال به دلیل افزایش حجم تجارت، تعرفه حق توقف ممکن است افزایش یابد.
- نوسانات بازار: نوسانات بازارهای جهانی، تغییرات در عرضه و تقاضای کانتینر و عوامل اقتصادی مانند تورم نیز بر تعرفه حق توقف تأثیرگذار هستند.
- رویدادهای غیرمنتظره: وقوع حوادث طبیعی، جنگ‌ها و تحریم‌ها می‌تواند باعث اختلال در زنجیره تأمین و افزایش تعرفه حق توقف شود.
4. سایر عوامل
- شرایط قرارداد: شرایط قرارداد بین صاحبان کالا و شرکت‌های کشتیرانی، از جمله تخفیف‌ها و شرایط پرداخت، بر تعرفه حق توقف تأثیرگذار است.
- سیاست‌های گمرکی: قوانین و مقررات گمرکی هر کشور بر مدت‌زمان ترخیص کالا و در نتیجه تعرفه حق توقف تأثیرگذار است.
- نرخ ارز: نوسانات نرخ ارز می‌تواند بر هزینه‌های حمل‌ونقل و در نتیجه تعرفه حق توقف تأثیرگذار باشد.
محاسبه تعرفه حق توقف کانتینر
محاسبه تعرفه حق توقف کانتینر بر اساس عوامل مختلفی انجام می‌شود و روش‌های محاسبه آن در شرکت‌های کشتیرانی و بنادر مختلف متفاوت است. به‌طورکلی، تعرفه حق توقف بر اساس مدت‌زمان توقف کانتینر بیش از مدت مجاز تعیین شده محاسبه می‌شود. این مدت مجاز معمولاً در قرارداد حمل‌ونقل بین شرکت کشتیرانی و صاحب کالا مشخص می‌شود.
برای محاسبه تعرفه حق توقف، معمولاً از یک نرخ پایه برای هر روز توقف اضافی استفاده می‌شود. این نرخ پایه می‌تواند بر اساس نوع کانتینر، اندازه آن، بندر مقصد، خط کشتیرانی و سایر عوامل متغیر باشد. همچنین، ممکن است برای روزهای اولیه توقف، نرخ پایین‌تری در نظر گرفته شود و برای روزهای بعدی نرخ‌ها افزایش یابد.
علاوه بر مدت‌زمان توقف، عوامل دیگری نیز بر محاسبه تعرفه حق توقف تأثیر می‌گذارند. از جمله این عوامل می‌توان به نوع کالا، وزن کالا، ابعاد کانتینر، بندر مقصد، خط کشتیرانی، فصل سال، نوسانات بازار و شرایط خاص هر قرارداد اشاره کرد.
عواقب عدم پرداخت تعرفه حق توقف
عدم پرداخت تعرفه حق توقف عواقب جدی برای واردکنندگان و صادرکنندگان به همراه دارد. این عواقب می‌تواند شامل جریمه‌های دیرکرد، ممانعت از ترخیص کالاهای بعدی، ثبت شدن نام در لیست سیاه شرکت‌های کشتیرانی و حتی پیگیری قانونی باشد.
علاوه بر این، عدم پرداخت تعرفه حق توقف می‌تواند به روابط تجاری با شرکت‌های کشتیرانی آسیب‌زده و در آینده مشکلاتی را برای انجام معاملات ایجاد کند.
خدمات شرکت بازرگانی آستریا
آگاهی از تعرفه حق توقف و عوامل مؤثر بر آن برای بازرگانان بسیار حائز اهمیت است. با درک کامل این موضوع، بازرگانان می‌توانند برنامه‌ریزی دقیق‌تری برای عملیات واردات و صادرات خود انجام داده و از پرداخت هزینه‌های اضافی جلوگیری کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با شرکت بازرگانی آستریا که در زمینه واردات از کشورهای مختلف دارای بیش از 10 سال تجربه است تماس بگیرید.
بدون دیدگاه